tiếng Hy Lạp là “kōmōidía” (tiếng Pháp: comédie; tiếng Latinh: comoedia)
cấu tạo do hai từ: kōmōs: đám rước vui vẻ (có cách giải thích: kṓmē: làng)
và ōidḗ: bài ca. Những bài ca trong những đám rước vui vẻ của Hội
Dionysos trước hết là những bài ca dương vật mang tính chất vui nhộn,
“bốc”, “tếu”. Sau khi tế thần, ăn cỗ, uống rượu mọi người về làng với tâm
trạng hào hứng và tự do phóng túng của ngày hội đã tiếp tục vui đùa, ca hát
chọc ghẹo, chế giễu, nhạo báng người này người khác. Từ sự vui đùa giải trí
dần dần chen vào sự vui đùa phê phán, giễu cợt, châm biếm, nhạo báng
mang ý nghĩa xã hội. Mượn hơi men và lợi dụng quyền tự do của ngày hội,
những người dự hội đã sáng tác ra những câu chuyện bông đùa, hài hước để
đả kích những kẻ xấu xa, độc ác, ngu xuẩn, đểu cáng trong đời sống hàng
ngày. Hài kịch bắt đầu từ những nhân tố đả kích cá nhân như vậy. Trải qua
một quá trình phát triển khá lâu dài dần dần đám rước Dionysos có một cảnh
diễn hài hước với một cốt truyện đơn sơ, sau mới tách ra khỏi Hội đồng ca
như đã bị tách ra khỏi đội đồng ca Dithyrambe.
Tục lệ thờ cúng dương vật như là một biểu tượng của sự sinh sôi,
phát triển không phải chỉ riêng có ở Hy Lạp mà còn có ở nhiều dân tộc khác.
Trong tôn giáo thần thoại Ấn Độ có tục thờ cúng linga (dương vật) và yoni
(âm vật). Một biệt danh của thần Shiva là thần Giấc ngủ và vị thần Shiva
Giấc ngủ này được thờ bằng một chiếc tượng dương vật, đặt trong lòng
tượng âm vật (Linga - arcana - Tantra). Những tượng linga và yoni trong
Nhà Bảo tàng Nghệ thuật Chàm ở Đà Nẵng là một bằng chứng phong phú về
nghệ thuật tôn giáo thần thoại Ấn Độ Chàm.
