- Đó là câu nói cuối cùng của Palamède trước khi nhận những trận mưa đá
tới tấp từ các phía ném vào người.
Thế là quân đội Hy Lạp mất đi một người anh hùng thông minh nhất
và cao thượng nhất. Công lao to lớn của chàng đối với quân Hy Lạp bị xóa
sạch vì đó là công lao của một tên phản bội, và câu nói cuối cùng của chàng
cũng chẳng làm ai phải bình tâm lại mà suy nghĩ. Vì đó là lời nói của một tên
phản bội.
Palamède chết nhưng đối với Agamemnon hình phạt đó cũng chưa
xứng đáng với tội phản bội tày đình của chàng. Vị Tổng Chỉ huy ra lệnh
trừng phạt tiếp: cấm không cho ai được chôn cốt thi hài Palamède. Có như
vậy mới đày đọa linh hồn hắn được, để cho linh hồn hắn phải lang thang
phiêu bạt vĩnh viễn chẳng được yên nghỉ thư thái. Nhưng tướng Ajax Lớn,
con của Télamon, phản kháng lại lệnh đó. Chàng đích thân đứng ra lo việc
an táng cho Palamède theo đúng nghi lễ long trọng của người Hy Lạp. Riêng
về Ajax đối với Palamède, về lý chàng không có bằng chứng gì để bênh vực,
gỡ tội cho Palamède nhưng về tình, về sự hiểu biết của chàng đối với con
người Palamède, chàng không hề tin rằng Palamède là người phản bội.
Ôi, Chân lý! Ngươi lại chết sớm hơn cả ta, thật xót xa và cay đắng!
Câu nói đó của Palamède được Ajax ghi nhận như một bằng chứng về cái
chết oan ức của Palamède. Nó cứ giày vò trái tim người anh hùng con của
Télamon, chàng Ajax Lớn tính nóng như lửa, trong nhiều năm.
Lại nói về cái chết của Protésilas, vị dũng tướng Hy Lạp đầu tiên ngã
xuống trên mảnh đất Troie. Tin dữ bay về đến Thessalie. Người vợ trẻ đẹp
của Protésilas mà chàng mới cưới trước khi lên đường viễn chinh chưa được
bao lâu là nàng Laodamie khóc than, đau đớn, vật vã không biết mấy ngày
đêm. Nàng cầu xin với các vị thần, từ thần Zeus cai quản bầu trời và mặt đất
đến thần Hadès cai quản chốn âm phủ tối tăm hãy rủ lòng thương nàng, gia
ân cho chồng nàng được trở lại dương gian gặp nàng một thời hạn, một thời
hạn ngắn thôi đủ để hai vợ chồng nhìn nhau từ biệt, nói được đôi ba lời cho
khỏi ân hận trong lòng. Các vị thần chuẩn y lời cầu xin. Thật quý hóa và
nhân đức. Protésilas từ vương quốc tối tăm của thần Hadès trở về với thế
giới loài người tươi sáng, nhởn nhơ. Hai vợ chồng gặp nhau. Mừng mừng tủi
tủi. Miệng mỉm cười mà nước mắt lã chã tuôn rơi. Nhưng thời gian vốn lạnh
lùng và dửng dưng trước tình người. Đã đến hạn kỳ Protésilas phải trở về
lòng đất tối đen. Chàng gỡ vòng tay của vợ đang xiết chặt lấy chàng. Còn vợ
chàng, nàng Laodamie trước cảnh biệt ly vĩnh viễn ấy đã không chịu đựng
nổi. Nàng rút gươm đâm vào ngực tự sát để được sống vĩnh viễn với người
chồng.
