THANH CUNG MƯỜI BA TRIỀU - Trang 1136

thần vào thư phòng của mình, bàn định nguỵ tạo tờ di chiếu của Đông thái
hậu theo ý định của bà.
Việc thảo di chiếu được giao cho Lý Hồng Chương cấp tốc thực hiện để bịt
mắt bưng tai thiên hạ. Tờ di chiếu nội dung như sau: "Ta tuy đức mỏng
nhưng vâng sách mệnh cửa Văn Tông Hiển hoàng đế nên nhậm vị nơi cung
hồ, đến khi Mục Tông Nghi hoàng đế kế nghiệp giữ ngôi báu, thì ngài đối
với ta một lòng hiếu tử thuần đốc, thừa hoan phụng dưỡng, lúc nào cũng
thành. Hiện nay hoàng đế nắm giơ đại thông, đích thân tới vấn an, một
niềm thành hiếu. Hơn nữa, từ khi ngài lên ngôi đến nay, điển học siêng
năng, đức độ trau dồi, tâm ta rất lấy làm an ủi vui mừng. Nhờ vậy, ngài
đêm ngày chăm lo việc nước, tuy rằng thời sự khó khăn nhưng thân thể
may được luôn luôn kháng kiện, sự di dưỡng lại được đầy đủ nên quyết
hưởng hà linh muôn tuổi. Chẳng may, ngày mồng chín tháng này ta bỗng
nhuốm bệnh nhẹ, có hoàng đế hầu hạ thuốc thang đêm ngày vấn an, lo sao
cho ta mau lành bệnh. Không ngờ qua ngày mồng mười, bệnh thế chuyển
nặng, rồi đến giờ tuất tinh thần dần dần tán loạn, khó thể ở đời. Ta năm
nay đã bốn mươi lăm; mẫu nghi thiên hạ cũng có cả ba chục năm. Ta cũng
đâu có nhiều lần được ơn thánh điển, quyền vị cao sang, chẳng còn phải
ham muốn gì nữa. Tiếp sau đó, lúc hoàng đế gặp cơn biển lớn, lòng ta vô
cùng thương cảm. Song ta vốn là người nhân chúa, một mình mà quan bệ
tới cả toàn dân thiên hạ, cho nên ta đành phải cố nén bớt nỗi đau thương
nghĩ ngợi, lấy việc nước làm trọng. May thay, nhờ được sự trông nom dạy
bảo của Từ Hi đoan hữu khang di chiếu dự trong thành hoàng thái hậu nên
văn vô bá quan trong ngoài ai cũng làm tròn chức vụ, cùng lo việc cai trị.
Thấy vậy, ta thực lấy làm khen lắm. Còn tang phục thì phải tuân theo cựu
lễ Hoàng đế chỉ phải giữ phục hai mươi bảy ngày là có thể trừ bỏ. Lễ lớn
đã thông thể sơ sót thì các lễ nhỏ ắt cũng không coi thường. Tuy nhiên ta
vốn người dám kiệm ước phác thực, cho nên bất cứ việc gì có liên quan tới
điển lễ, câm không được phung phí khiến tổn hại công quỹ, đến như việc
xây cất trang hoàng hậu sự di vật, cũng phải nên kiệm ước, phải biết tiệc
vật lực mới được. Đó chính là cái sở nguyện của ta. Bởi thế, nay ta hạ
chiếu dụ, cho toàn thể các cấp tuân hành".