giặc. Cho nên nếu xe và kị chưa giao chiến với địch thì một xe không thể
đương đầu được với một quân bộ. Tuy nhiên nếu quân đông lập thành trận địa
thì ở địa thế dễ dàng một xe sẽ đánh được 80 quân bộ, 80 quân bộ sẽ đánh
được một xe. Một kị sẽ đánh được 8 quân bộ, 8 quân bộ đánh được một kị.
Một xe đánh được 10 kị, 10 kị đánh được 1 xe. Nếu ở địa thế hiểm trở, thì một
xe địch được 40 quân bộ, 40 quân bộ địch được một xe. Một kị địch được 4
quân bộ, 4 quân bộ địch được một kị. Một xe địch được 6 kị, 6 kị địch được 1
xe, xe và kị là binh khí mạnh trong quân đội. 10 xe có thể đánh bại ngàn người,
trăm xe đánh bại vạn người, 10 kị đánh bại trăm người, trăm kị đánh bại ngàn
người. Đó là con số rất lớn".
Võ Vương hỏi: "Số lượng sĩ quan chỉ huy xe, kị và cách bày trận phải như
thế nào?”
Thái Công nói: "Số sĩ quan chỉ huy xe thì cử 5 xe đặt một trưởng trông coi,
10 xe đặt 1 lại, 50 xe đặt một suất, 100 xe đặt một Tướng. Cách đánh bằng xe
nơi thế đất dễ dàng thì cứ 5 xe xếp thành một hàng ngang, dài 40 bộ, khoảng
cách giữa hai xe là 10 bộ, khoảng cách hai đội là 60 bộ. Đánh ở địa thế hiểm
trở thì xe phải di chuyển theo đường xa. Cứ 10 xe lập thành 1 tụ, 20 xe lập
thành một đôn, trước sau cách xa 20 bộ, hai bên tả hữu cách nhau 20 bộ,
khoảng cách hai đội là 36 bộ, cứ 5 xe đặt một Tướng trông coi, ngang dọc cách
nhau 2 dặm, khi di chuyển cần giữ nguyên vị trí. Về số lượng sĩ quan trông coi
kị thì 5 kị đặt 1 trưởng, 10 kị đặt một lại, trăm kị đặt một suất, 200 kị đặt một
Tướng trông coi. Cách đánh ở thế đất dễ dàng thì 5 kị xếp thành một hàng
trước sau cách khoảng 10 bộ, hai bên tả hữu cách nhau 4 bộ, hai đội cách nhau
khoảng 50 bộ, cách đánh ở địa thế hiểm trở thì trước sau cách khoảng 10 bộ, tả
hữu cách 2 bộ, khoảng cách 2 đội 25 bộ, 30 kị lập thành một đồn, 60 kị lập
thành một bối, 10 kị đặt một lại trông coi, ngang dọc cũng cách xa 100 bộ, khi
di chuyển đều phải giữ nguyên vị trí".
Võ Vương nói: "Thật là hay vậy".
Thiên thứ sáu
VÕ XA SĨ
Võ Vương hỏi Thái Công: "Việc tuyển xa sĩ phải làm sao?"
Thái Công đáp: "Phép tuyển xa sĩ thì nên chọn người dưới 40 tuổi trở xuống,
cao từ thước rưỡi trở lên, chạy nhanh có thể đuổi kịp loài ngựa, đồng thời có
