THẾ THỨ CÁC TRIỀU VUA VIỆT NAM - Trang 36

Ngô.
3 - Thế thứ chính quyền nhà Tiền Lý (542-602)
- Năm Nhâm Tuất (542), Lý Bí (còn có tên gọi khác là Lý Bôn) đã lãnh đạo
nhân dân vùng dậy lật nhào ách đô hộ của nhà Lương (một triều đại của Nam
Triều ở Trung Quốc thời Nam – Bắc triều). Chỉ trong một thời gian rất ngắn, Lý
Bí đã giành được thắng lợi và thiết lập một hệ thống chính quyền độc lập, tự chủ
riêng.
- Nhiều bộ sử cũ vẫn gọi khoảng thời gian từ năm 542 đến năm 602 là thời Tiền
Lý, dẫu thực tế không hoàn toàn như vậy. Xét rằng, các chính quyền khác xuất
hiện trong khoảng thời gian nào, tuy không đúng là của nhà Tiền Lý nhưng lại
được xây dựng trên cơ sở thắng lợi của nhà Tiền Lý, cho nên, chúng tôi cũng
gộp chung mà gọi là thời Tiền Lý.
- Thời Tiền Lý có mấy hệ thống chính quyền sau đây:
a - Lý Nam Đế (542-548)
- Họ và tên: Lý Bí (còn có tên khác là Lý Bôn).
- Nguyên quán là đất Thái Bình (đất này nay thuộc vùng tiếp giáp giữa huyện
Thạch Thất và thị xã Sơn Tây, tỉnh Hà Tây).
- Hiện chưa rõ năm sinh.
- Năm 542, Lý Bí phát động khởi nghĩa và chỉ trong vòng ba tháng đã quét sạch
quân Lương ra khỏi bờ cõi. Năm Giáp Tí (544), Lý Bí lên ngôi hoàng đế, xưng
là Lý Nam Đế, đặt quốc hiệu là Vạn Xuân, niên hiệu là Đại Đức (cũng có thư
tịch cổ chép là Thiên Đức).
- Liên tục trong hai năm (545 và 546), nhà Lương cho quân sang đàn áp. Sau
trận thất bại ở hồ Điển Triệt (thuộc Vĩnh Phúc ngày nay), Lý Nam Đế giao
quyền bính lại cho Triệu Quang Phục rồi tạm lánh vào động Khuất Lão (thuộc
Phú Thọ ngày nay) và mất ở đấy vào năm 548.
- Do chưa rõ năm sinh nên chưa rõ Lý Nam Đế thọ bao nhiêu tuổi.
b - Triệu Việt Vương (546-571)
- Họ và tên: Triệu Quang Phục.
- Nguyên quán: phủ Vĩnh Tường. Phủ này, nay là vùng giáp giới giữa Hà Tây
với Vĩnh Phúc.
- Khi Lý Bí phát động khởi nghĩa, Triệu Quang Phục và cha là Triệu Túc cùng
hưởng ứng. Khi Lý Bí xưng là Lý Nam Đế, Triệu Quang Phục được phong tới