cùng những lời nhớ bạn, hoặc thật thà:
Khi biệt dễ dàng, khi gặp khó;
Chốn vui ai nhớ chôn sầu chi.
hoặc kín đáo:
Cái oanh đâu bỗng ngoài hiên gọi:
Đã hai lần rồi xuân vắng mai
[133]
Với nỗi thắc mắc ấy, với nổi buồn man mác ấy, Đông Hồ đã đi xa trường thơ Nam phong nhiều
lắm.
Nhưng trong tập Thơ Đông Hồ, lạ nhất là bài “Tuổi xuân”, người ta có thể tưởng nó đã ở đâu
lạc tới. Đến khi tác giả đưa in lại vào tập Cô gái xuân ta mới thấy nó tìm được hoàn cảnh tự nhiên
của nó. Bởi vì trong bài “Tuổi xuân” có cái bồng bột, cái trịnh trọng trước tình yêu mà cả thế hệ
trước đây không từng biết: họ quen xem người đàn bà như một thứ đồ chơi.
Đông Hồ vẫn là người của thế hệ bây giờ vậy. Cho nên phong trào thơ mới vừa nổi lên là người
nhận ngay được con đường của mình. Với phong trào thơ mới tưởng không có sự đắc thắng nào vẻ
vang hơn.
Từ nay, Đông Hồ sẽ chỉ ca tình yêu và tuổi trẻ. Ngòi bút của thi nhân riêng âu yếm những nỗi
lòng của người thiếu nữ, khi bình yên lặng lẽ, khi phơi phới yêu đương. “Cô gái xuân” của Đông
Hồ thỏ thẻ những lời đến dễ thương, những lời tuồng như lả lơi mà vẫn trong sạch. Ta thấy trong
lời nàng cái êm dịu, cái mơn trớn, vuốt ve của tình ái. Nghe nàng nói lòng nào không xiêu? Nhất
là khi nàng kể cảnh ái ân trên bãi biển ta khó có thể không cùng nàng tơ tưởng đến những cảnh ấy.
Đông Hồ là người thứ nhất đã đưa vào thi ca Việt Nam cái vị bát ngát của tình yêu dưới trăng
thanh, trong tiếng sóng.
Ai cũng thấy Thơ Đông Hồ và Cô gái xuân khác nhau xa. Tuy vậy, nếu trong Thơ Đông Hồ ta đã
thấy khơi nguồn thơ Cô gái xuân thì trong Cô gái xuân vẫn còn lai láng cái buồn những vần thơ
cũ.
Août 1941
CÔ GÁI XUÂN
Trong xóm làng trên, cô gái thơ,
Tuổi xuân mơn mởn vẻ đào tơ.
Gió đông mơn trớn bông hoa nở,
Lòng gái xuân kia vẫn hững hờ.
Lững thững lên trường buổi sớm chiều,
Tập tành nghiên bút, học may thêu.
Quần đen, áo trắng, khăn hồng nhẹ,
Ngọn xõa ngang vai, tóc bỏ đều.
