sử dụng các mô hình đó không ảnh hưởng đến công việc của anh ấy, mà chỉ
khẳng định là phải có lối tư duy mở mới có thể hiểu được, không giống như
các mô hình kinh tế truyền thống lúc nào cũng có sai sót cơ bản. Một vài
các hiện tượng của Sornette có thể áp dụng tốt, nhưng không phải tất cả
THIÊN NGA XÁM Ở ĐÂU?
Tôi đã viết về Thiên Nga Đen trong toàn bộ cuốn sách này. Không phải
vì tôi yêu thích Thiên Nga Đen; là một con người, tôi phải ghét nó. Tôi ghét
hầu hết những bất công và thiệt hại mà nó gây ra. Do đó, tôi muốn tiêu diệt
thật nhiều Thiên Nga Đen, hoặc ít ra là giảm thiểu tác động của chúng để
bảo vệ chính mình. Sự ngẫu nhiên phân dạng là một cách để giảm thiểu
những bất ngờ này, để khiến cho một số thiên nga có khả năng xảy ra nhằm
giúp ta ý thức được hậu quả của chúng, để biến chúng thành màu xám.
Nhưng sự ngẫu nhiên phân dạng không đưa ra câu trả lời chính xác. Lợi ích
của nó như sau. Nếu bạn biết được thị trường chứng khoán có thể sụp đổ,
như đã xảy ra vào năm 1987, khi đó, biến cố này sẽ không phải là Thiên
Nga Đen. Sự sụp đổ thị trường chứng khoán năm 1987 không phải là một
yếu tố ngoại lai nếu bạn sử dụng phân dạng với cấp số mũ là 3. Nếu bạn
biết rằng các công ty công nghệ sinh học có thể cung cấp một loại thuốc
siêu bom tấn, to hơn tất cả những loại mà chúng ta có cho đến thời điểm
hiện nay thì nó sẽ không phải là Thiên Nga Đen, và bạn cũng sẽ không
ngạc nhiên nếu loại thuốc đó xuất hiện.
Do đó, các phân dạng của Mandelbrot cho phép chúng ta tính đến một
vài Thiên Nga Đen, chứ không phải tất cả. Trước đó, tôi đã nói rằng một
vài Thiên Nga Đen xuất hiện bởi chúng ta bỏ qua các nguồn gốc ngẫu
nhiên. Các Thiên Nga Đen khác xuất hiện khi chúng ta đánh giá quá cao
hàm mũ phân dạng đó. Một thiên nga xám có liên quan đến các biến cố cực
độ theo khuôn mẫu, còn thiên ngã đen liên quan đến các ẩn số chưa biết
Tôi ngồi xuống thảo luận với người đàn ông vĩ đại đó, và như thường lệ,
cuộc thảo luận trở thành một trò chơi ngôn ngữ. Trong Chương 9, tôi đã
trình bày những gì mà các nhà khoa học đã phân biệt giữa sự bất định
