Chương 17 NHỮNG GÃ MẤT TRÍ CỦA
LOCKE HAY ĐƯỜNG CONG HÌNH
CHUÔNG ĐÃ Ở NHẦM CHỖ
74
GÌ CƠ? ■ AI CŨNG CÓ THỂ THÀNH TỔNG THỐNG ■ DI SẢN
CỦA ALFRED NOBEL ■ NHỮNG NGÀY XA XƯA
Tôi có hai phòng làm việc: một phòng dành cho văn chương, nơi chứa
các tác phẩm văn học và những cuốn sách thú vị; còn một phòng không
thuộc văn chương, nơi tôi giải trí khi không có hứng làm việc, nơi tôi vứt
bỏ những vấn đề nhàm chán và có giới hạn chật hẹp. Trong căn phòng
không thuộc văn chương ấy, có một vách tường chất đầy sách thống kê và
lịch sử toán học thống kê - những cuốn sách tôi chưa bao giờ có đủ can
đảm đem đốt hoặc vứt bỏ, mặc dù thừa nhận phần lớn những ứng dụng hàn
lâm ấy chẳng có tích sự gì (Caneades, Cicero và Foucher còn hiểu về xác
suất nhiều hơn tất cả những cuốn sách toàn lời lẽ ngụy biện sáo rỗng này).
Tôi không dùng chúng làm giáo trình giảng dạy ở trường vì đã tự hứa với
lòng mình là không bao giờ truyền thụ những thứ rác rưởi, dù có phải chết
đói đi chăng nữa. Vì sao tôi không dùng đến chúng? Bởi không có một
cuốn nào trong số những cuốn sách đó nói về Extremistan. Không một
cuốn nào cả. Chỉ có một vài cuốn bàn về Extremistan nhưng lại không phải
được viết bởi các nhà thống kê mà bởi các nhà vật lý thống kê. Chúng ta
đang dạy sinh viên các phương pháp thuộc Mediocristan nhưng lại không
hướng họ đến Extremistan. Cũng giống như việc thử nghiệm thuốc trên
thực vật và sau đó mới ứng dụng trên con người. Do đó, chẳng trách vì sao
chúng ta lại gặp phải rủi ro lớn hơn cả: chúng ta giải quyết những vấn đề
thuộc Extremistan nhưng lại xem chúng như thể thuộc về Mediocristan,
như một sự “xấp xỉ”.
Hàng trăm nghìn sinh viên thuộc các trường kinh doanh và ban khoa học
xã hội từ Singapore cho đến Urbana-Champain, cũng như những con người
