đang lăn lộn trên thương trường, vẫn miệt mài học các phương pháp “khoa
học”, tất cả đều dựa vào đường cong Gauss, tất cả đều gắn với lối ngụy
biện trò chơi.
Chương này sẽ kiểm tra những thảm họa xuất phát từ việc ứng dụng bộ
môn toán học dởm vào khoa học xã hội. Chủ đề thật sự này có thể sẽ là mối
nguy hại đối với xã hội của chúng ta - thứ được tạo ra bởi Viện Hàn lâm
Thụy Điển, nơi trao giải Nobel.
Năm mươi năm ngắn ngủi
Hãy quay lại câu chuyện về việc kinh doanh của tôi. Hãy xem biểu đồ
14. Trong 50 năm qua, chỉ có 10 ngày thực sự lăn lộn trong các thị trường
tài chính đem về một nửa số thu nhập. Mười ngày trong 50 năm. Hầu hết
thời gian còn lại, chúng ta đều sa vào những chuyện phiếm vô bổ.
Hiển nhiên, bất kỳ ai muốn xem con số 6 xích-ma như bằng chứng để
chứng tỏ rằng các thị trường đều đến từ Extremistan thì cần kiểm tra lại não
của mình. Có hàng đống nghiên cứu chỉ ra sự thiếu phù hợp của các phân
phối Gauss và bản chất thang bậc của thị trường. Trong những năm qua, tôi
đã làm đi làm lại phép thống kê với 20 triệu dữ liệu, và điều đó khiến tôi
khinh rẻ bất kì kẻ nào nói về thị trường bằng thuật ngữ Gauss. Nhưng rất
khó để mọi người hiểu ngay được hậu quả của thứ kiến thức này.
Điều lạ lùng nhất là là giới doanh nhân thường đồng ý với tôi khi lắng
nghe tôi nói chuyện hoặc trình bày ví dụ của mình. Nhưng ngay ngày hôm
sau, họ đến văn phòng và lại trở về với những công cụ Gauss đã ăn sâu vào
nếp nghĩ của họ. Não của họ chia theo vùng (domain-dependent), vì thế họ
chỉ thực hành tư duy phê phán tại hội nghị chứ không làm điều đó ở văn
phòng. Hơn thế nữa, công cụ Gauss đưa ra những con số - thứ mà theo họ
là “có còn hơn không”. Kết quả là phép đo sự bất định của tương lai sẽ làm
thỏa mãn khát khao được đơn giản hoá - thứ đã ăn sâu vào tiềm thức chúng
ta, cho dù điều đó có nghĩa là phải “nhào nặn” chúng thành những vấn đề
đơn lẻ - những thứ phức tạp đến mức không thể mô tả theo cách đơn giản
như thế được.
