dở ở một điểm khác, ví dụ như cưỡi ngựa chẳng hạn. Người phác thảo sẽ
giỏi về các kỹ năng phác thảo, v.v. Khái niệm về một người được cho là
trung bình khác với khái niệm về một người trung bình ở những gì anh ta
làm. Trên thực tế, một người trung bình chính xác phải là nửa nam nửa nữ.
Quételet hoàn toàn bỏ qua điểm này.
Lỗi của Thượng đế
Một khía cạnh đáng lo hơn nhiều trong phần thảo luận này chính là, vào
thời của Quételet, sự phân bổ Gauss được gọi là la loi des erreurs - luật sai
số, vì một trong những ứng dụng sớm nhất của nó là sự phân bố các sai số
trong các tính toán về thiên văn. Bạn có lo lắng giống như tôi không? Việc
lệch khỏi mức trung bình (hay còn gọi là median) đã được xem như một sai
số!
Khái niệm này diễn ra rất nhanh chóng. Từ phải bị nhầm lẫn với từ là, và
điều này bị hiểu là sự tán thành của khoa học. Ý niệm về người trung bình
thấm sâu vào nền văn hóa với sự ra đời của tầng lớp trung lưu châu Âu, văn
hóa của chủ cửa hàng tạp hóa thời hậu Napoleon, luôn thận trọng về khối
tài sản quá mức và trí tuệ vượt bậc. Trên thực tế, giấc mơ về một xã hội với
những kết quả bị dồn nén được cho là cách phản ứng với nguyện vọng của
một người lý trí đang đối mặt với sự may rủi phát sinh. Nếu được lựa chọn
một xã hội cho kiếp sau của mình nhưng không biết điều gì chờ đón, có vẻ
như bạn không phải là người thích mạo hiểm; bạn thích thuộc về một xã
hội với những kết quả đồng nhất (không bị chệch so với mức trung bình).
Một hiệu ứng thú vị tô điểm cho mediocrity là sự hình thành một đảng
phái chính trị tại Pháp có tên là Poujadism, ban đầu gồm một chiến dịch
vận động của cửa hàng tạp hóa. Đó là một sự tụ tập thân mật giữa những
người gần như ủng hộ hy vọng được nhìn thấy phần còn lại của thế giới tự
dồn nén thành một cấp bậc - một trường hợp về cuộc cách mạng phi vô sản.
Đảng phái này có tâm lý của chủ của hàng tạp hóa, cho đến việc áp dụng
các công cụ toán học. Liệu có phải Gauss đã mang toán học đến cho những
người chủ cửa hàng tạp hóa chăng?
