Chủ nhà Vũ Ngọc Hải cùng vợ là Nguyễn Thị Lãnh niềm mở mời chúng
tôi vào phòng tiền sảnh, nơi đặt bộ sa lông gụ khảm trai như phòng lễ tân
của một khách sạn năm sao. Vợ chồng Hải còn khá trẻ, chưa đến bốn mươi,
béo tốt, trắng trẻo, đúng mẫu người của những ông bà chủ xưa nay.
Câu chuyện của chúng tôi chân tình, cởi mở ngay từ lúc mới gặp. Hải kể
về cuộc hành trình sang Trung Quốc tìm nguồn vỏ trai cho làng nghề của
anh từ những năm 1986-1987. Đó là thời kỳ nguồn vỏ trai ốc ở Việt Nam
đã cạn kiệt. Khắp các sông hồ từ Hải Dương, Hà Bắc, Hà Nam tới vùng
Đồng Nai, Sông Bé trong kia đều cạn nguồn trai, ốc... Muốn phục hồi làng
nghề khảm trai, không có cách nào khác là phải có nguồn vật liệu trai ốc
dồi dào. Hai anh em Vũ Văn Thắng, Vũ Ngọc Hải, Vũ Thị Thanh tìm
đường sang Trung Quốc, lên tít mạn Vũ Hán, Thượng Hải. Trời ơi, cơ man
nào là vỏ trai. Những vỏ trai lớn bằng hai bàn tay, dày và óng ánh vân xà
cừ. Đang là các bãi phế thải, dân Trung Quốc thấy có người đến mua, vội
bán thốc bán tháo đi ngay. Thế là Thắng và Hải đưa những tấn hàng nguyên
liệu đầu tiên từ Trung Quốc về thẳng những làng Chuôn quê mình.
- Cho tới nay, nguồn nguyên liệu vỏ trai hàng tháng chúng tôi cấp cho cả
xã ổn định, mỗi tháng từ 400 đến 500 tấn - Vũ Ngọc Hải nói - Riêng nguồn
ốc và cửu khổng là những thứ nguyên liệu đắt gấp trăm lần vỏ trai thì phải
nhập từ Singapore, Inđônêxia. Anh hãy tưởng tượng, mỗi tấn vỏ trai giá 4
triệu đồng, nhưng mỗi tấn vỏ ốc, vỏ cửu khổng giá nhập vào đã tới 400
triệu đồng.
- Và các anh độc quyền nguồn nguyên liệu?
- Chúng tôi đã làm quen mười lăm năm nay rồi. Khách hàng muốn bán
vỏ trai, vỏ ốc đều tìm đến chúng tôi, vả lại, người mua được hàng trăm tấn
nguyên liệu cung cấp ổn định cho nghề khảm trai không chỉ của Chuyên
Mỹ mà khắp mọi miền đất nước, phải có vốn hàng chục tỷ đồng, phải có
ngoại tệ ở ngân hàng để thanh toán hàng tuần.
Ông Lượng nói riêng với tôi:
- Vừa rồi, ông Thắng, anh trai ông Hải đây đã ủng hộ xã 100 triệu đồng
để làm con đường vào làng.
