Vào vai độc giả
Đến đây có thể rút ra nguyên tắc sau: Tránh gây bối rối, hiểu lầm cho độc
giả do bỏ sót ý hoặc thông tin họ cần biết để hiểu được câu và cả bài viết.
Đừng phối hợp từ ngữ theo cách sẽ bị hiểu lầm bởi chúng không diễn tả
đúng ý của mình. Nên áp dụng nguyên tắc đó để sửa tất cả những lỗi lôgích
chúng ta đã thảo luận, và cả với những sai sót khác không được đề cập trong
chương này.
Tuy nhiên, nói thì dễ, nhưng thực hiện lại không hề đơn giản. Nếu không thì
làm sao trên sách báo lại thường xuất hiện những lỗi đó? Theo lẽ thông
thường, khi viết, nhiều người hiểu rõ những gì mình nghĩ trong đầu nhưng
độc giả thì không; độc giả chỉ đọc được những gì được viết ra thôi, chứ họ
không thể biết tác giả nghĩ gì. Khi viết, bạn nên đặt mình vào vị trí của họ,
thì bài hẳn sẽ dễ hiểu, trong sáng hơn - nhờ thế sẽ hay hơn.
Tại nhiều tòa soạn báo, khi biên tập bài, biên tập viên hay phải đề nghị
phóng viên giải thích những chỗ khó hiểu trong bài báo; và nhiều phóng
viên chỉ giải thích miệng. Khi đó biên tập viên thường nói: “Hãy giải thích
ngay trong bài cho độc giả hiểu, chứ tôi hiểu để mà làm gì!”.
Như vậy, cách thức giúp bạn không bị hiểu lầm là vào vai độc giả. Nói cách
khác, cần đọc lại vài lần những gì đã viết, xem mình như độc giả đầu tiên.
Nhờ đó hẳn bạn sẽ kiểm tra được, xem bài có đúng với những gì mình suy
nghĩ và muốn người khác hiểu hay không. Không cây bút nào, kể cả những
nhà văn nổi tiếng, lại có thể viết hay mà không đọc đi đọc lại tác phẩm của
mình. Bài luôn chưa xong trước khi được đọc lại và sửa chữa.
