Chẳng hạn, trong trường hợp kinh doanh độc quyền, giá cả bằng chi phí biên
cộng với số tiền cộng vào giá vốn, kết quả là sự thoả hiệp của người tiêu dùng
giữa các loại hàng hoá theo cách khác với người sản xuất. Kinh doanh độc
quyền về một loại hàng hoá, thuế đánh vào những loại hàng khác sẽ phục hồi lại
sự cân bằng giữa MRS và MRT.
Tôi sẽ không đi vào vấn đề này, nhưng mối quan hệ còn phức tạp hơn nhiều nếu
hai loại hàng hoá được xét tới là hàng bổ trợ hay thế phẩm.
Neil Bruce (trang 48) đưa ra ví dụ thiết lập một loại phí trả cho hệ thống xe
công cộng vì đường xá sử dụng hiện thời vẫn chưa phải trả tiền. Thông thường,
chúng ta sẽ nói rằng giá cho một lần đi bằng phương tiện trong hệ thống giao
thông công cộng nên đặt bằng chi phí biên cung cấp cho một lần đi, nhưng trong
trường hợp này, một loại hàng hoá thay thế là việc sử dụng đường bộ được đặt
giá ở mức 0, thấp hơn chi phí biên cho một chuyến đi bằng đường bộ. Vì đường
bộ bị đánh giá thấp quá mức, có lẽ tốt nhất là việc chuyên chở bằng các phương
tiện trong hệ thống giao thông công cộng nên được đặt giá ở mức dưới chi phí
biên. Trong trường hợp này, vấn đề đặc biệt nhạy cảm vì các thiệt hại bên ngoài
còn liên quan tới việc lái xe.
Ở đây gợi ra vai trò của Chính phủ trong việc cung cấp một số những hàng hoá
trong khi còn tồn tại trên thị trường những loại hàng bổ trợ hay thế phẩm. Dĩ
nhiên, cũng có thể Chính phủ cho phép người dân lái xe vào những con đường
mà chi phí biên là 0.
Rosen (trang 304) đưa ra ví dụ về thị trường rượu gin và rượu rum, hai loại thế
phẩm. Nếu trong thị trường rượu rum tồn tại một loại thuế không thể tránh
được, có lẽ cũng nên đánh thuế gin, một loại hàng thế phẩm cho rum.
