Hồi Mở Đầu.
Trương Thiền Sư cầu yên ôn dịch,
Hồng Thái Úy lỡ sổng Yêu Ma
Đáng thương thay, cuốn sách này viết xong mà đặt tên là Thủy Hử? Vậy thì 108
người ấy là có người thực chăng? Hay là không có người thực chăng? Nếu quả là có
thực người ấy thì lại lòng nào mà ra ở tận nơi thủy bạc thế kia? Mà nếu quả không
có người thực thì trong bụng tác giả cuốn sách này, ta không hiểu có cái oán khổ
đến chừng nào mà phải đặt ra 108 người mà phải đẩy cho ra ở tận nơi bến nước xa
xăm!
Ta nghe: "Khắp trong mặt đất, đâu không phải là tôi của nhà vua? Khắp dưới gầm
trời đâu không phải đất của nhà vua?” Vậy trong 108 người mà không có thì đành
thôi không nói. Nhưng nếu 108 người mà quả có thực thì có lẽ rằng họ muốn cho
những nơi thành Uyển Tử, bến Liên Nhi là một chỗ không phải thuộc vào phạm vi
triều đình nhà Tống hay sao?
Ta đọc sách Mạnh Tử đến chỗ: "Bá Di lánh Trụ ra ngoài bến Bắc Hải, Thái Công
lánh Trụ ra ngoài bến Đông Hải". Ta chưa từng than rằng:
"Trụ tuy không ra gì, nhưng không thể tránh vậy, bốn bể tuy xa cũng vẫn là đất của
Trụ. Hai ông già xướng cho quần chúng bỏ cũ theo mới, tuy là thánh nhân, song
không phải là một điều hay. Thầy Mạnh Tử xưng là sở nguyện học Khổng Tử, thực
ra chưa thoát cái sáo du sĩ của đời Chiến Quốc cho nên mới thốt ra câu đó làm cho
đời sau không được hài lòng. Nếu phải Khổng Tử thì tất không đời nào nói ra như
vậy? Nay 108 người kia mà quả là có thì cái chí không những như Bá Di, Thái
Công ra bể lánh Trụ mà thôi, đại nghĩa diệt cả người thân thì còn lấy gì mà dạy
được? Bằng 108 người đó mà bảo là không thì tác giả cuốn này, đã đặt ra mà nói.
Vậy kẻ viết cuốn sách này, ta không biết trong có những oan khổ thế nào mà lại đặt
ra như vậy? Nhưng đến bậc hiền như thầy Mạnh Tử còn chưa tránh được lời chê
"Được điều to hỏng điều nhỏ", vậy thì trách chi đến hạng bãi quan? Những bậc
quân tử sau này cũng nên đọc sách mà thương cho cái tâm của tác giả là phải.
Cổ nhân làm sách, thường bao nhiêu năm dàn tứ, bao nhiêu năm gom tài rồi lại bao
nhiêu năm kinh doanh điểm xuyết, bấy giờ mới thoát cho ra mà thành cuốn sách.
Người nay không biết xem sách, thường thường mở sách xem đọc láo nháo lằng
xằng, đến nỗi trong sách cổ nhân bao nhiêu chỗ đắc ý, bao nhiêu chỗ bất đắc ý, bao
nhiêu chỗ chuyển bút, bao nhiêu chỗ khó chuyển bút, nào nơi sấn nước sinh bóng,
nào nơi đương không xuất kỳ, nơi không thể không thêm, nơi không thể không bớt,
nơi chêm nối vào sau, nơi cắm lộn lên trước, bao nhiêu phương pháp, bao nhiêu gân
đốt, thẩy đều mang nhiên không hiểu, chỉ cứ thoáng qua những cái sự tích trước
sau, những sự phải trái thành bại, cốt nổi cờ gióng trống trong khi rượu trước trà
sau, cười xòa nói lớn mà thôi. Than ôi! Sử Ký vốn xưng là của Ngũ Đế, còn không
