107
Chương 6. Hệ quả của lý thuyết nhiễm trùng: Bệnh dại, Sự thanh trùng sữa,
và V
ắc – xin
Các lý thuy
ết chụp một cái nhìn toàn bộ lên vũ trụ và làm cho bạn nhìn mọi thứ qua bức màn
che.
- William Corliss, B
ản tin Não bộ/Tâm trí (Brain/Mind Bulletin), 24 Tháng 1 Năm
1983
Hai di sản
Các lý thuy
ết đến và đi. Nhiều lý thuyết và thực hành của y học ngày hôm qua bây giờ được
coi như mê tín dị đoan, ví dụ, sự trích máu và lý thuyết về các thể dịch. Vậy những con người
uyên bác c
ủa ngày mai sẽ nghĩ gì về mối bận tâm của chúng ta với tiêm chủng và việc chiến
đấu với vi trùng? Thật vậy, kiến thức của ngày hôm qua thường trở thành mê tín dị đoan của
ngày hôm nay, và ki
ến thức của ngày hôm nay trở thành mê tín dị đoan của ngày mai. John
Stuart Mill đã từng nói “chúng ta thường thấy rằng niềm tin phổ quát của một thời đại – niềm
tin mà không ai thoát kh
ỏi, trừ phi có một nỗ lực phi thường của một thiên tài tại thời điểm
đó, ở một thời kỳ tiếp theo lại trở thành một điều ngớ ngẩn đến mức khó có thể tưởng tượng
được tại sao lại có thể xuất hiện một điều như vậy” [1].
Hãy cùng xem xét m
ột vài trong số những di sản của thuyết nhiễm trùng, bắt đầu với một
trong s
ố các “chiến công” của Pasteur – việc (được cho là) xóa bỏ các bệnh như bệnh dại,
b
ệnh than (ở cừu và gia súc), pebrine (bệnh ở con tằm), và một cách gián tiếp, bệnh brucella
b
ởi việc thanh trùng sữa. Do bệnh than và pebrine phần nào nằm ngoài mối quan tâm của
chúng ta
ở đây, chúng ta sẽ không khám phá các sự kiện góp phần trong việc thúc đẩy ý
tưởng rằng Pasteur đã cứu ngành chăn nuôi và ngành lụa. Nó phần lớn là sự lặp lại của chủ
nghĩa cơ hội đã được đề cập trong Chương 5, và bất cứ ai muốn biết thêm chi tiết về vấn đề
này có th
ể tham khảo cuốn sách của Hume. Xem xét hai bệnh còn lại, bệnh dại và bệnh
brucella, ta s
ẽ nghiệm ra nhiều bài học quan trọng; bởi nhiều người vẫn tin rằng Pasteur đã
c
ứu thế giới khỏi sự tàn phá của các bệnh truyền qua sữa và các vết cắn của chó điên. Hãy bắt
đầu với bệnh dại.
Bệnh Dại
B
ệnh dại, theo một từ điển y tế, là một bệnh truyền nhiễm do một loại vi rút, lây qua người do
v
ết cắn của một con vật bị nhiễm bệnh. Một số triệu chứng là nghẹt thở; co thắt kiểu uốn ván,
đặc biệt là ở việc thở và nuốt, được tăng lên bởi những nỗ lực để uống nước hoặc thậm chí
khi nhìn th
ấy nước; xáo trộn tâm thần; nôn; và ứa nhiều nước dãi. Bệnh này thường gây tử
vong. Ch
ả trách Pasteur, với vắc – xin chống bệnh dại của mình, đã được chào đón như một
v
ị cứu tinh của nhân loại khỏi tai họa khủng khiếp này!
Nhi
ều điều đã được nói về trường hợp khỏi bệnh đáng ngạc nhiên của Joseph Meister, 9 tuổi,
người mà Pasteur đã “cứu” khỏi bệnh dại. Việc chữa bệnh đó có vẻ trở nên ít kỳ diệu hơn khi
chúng tôi phát hi
ện ra rằng một số người khác, bao gồm cả chủ sở hữu của con chó, đã bị cắn
