sống một cuộc đời khánh kiệt trên đất đại bị thuế vụ cướp đi từng mảnh,
khinh bạc đối với các nhà quý tộc không biết làm vừa lòng vị chúa
tể và hôm nay là vong gia bại sản, là nạn đói luồn lách khắp xứ sở như
những con rắn rào qua ban tay của một đạo quân bất chấp cả công bằng và
lẽ phải được gửi đến để gây nên cảnh tuyệt vọng cho những ai đã trồng lúa
mì, canh giữ các đồng cỏ, thu hoạch cây trái, những người nông dân với
những bàn tay chai sần, với những chiếc mũ màu sẫm rộng vành dù họ là
Huygơnô hay Thiên chúa giáo.
Nàng biết tất cả những điều đó. Nàng ngồi cố mà nghe cho biết. Gió thổi
mạnh thêm. Nàng rùng mình tìm cách hất mớ tóc ngoan cố cứ quét lại trên
mặt nàng. Gã La Viôlét đem chiếc áo khoác đến cho nàng. Nàng cầm lấy và
mặc ngay vào. Đột nhiên nàng xoắn hai bàn tay vào nhau, và ngước nhìn
Xamuen đơ la Môrinie một cách thống thiết.
- Vâng, tôi sẽ giúp ngài - nàng kêu lên - nhưng rồi cuộc chiến tranh của ngài
phải trung thực và quyết liệt. Ngài mong chờ gì ở những lời cầu nguyện hát
lên trong các thung rãnh? Ngài phải đánh chiếm các thành phố, phải kiểm
soát các con đường để làm cho xứ nhà trở thành một pháo đài kiên có trước
khi chúng có đủ thời gian tăng viện, ngài phải chạy từu nam chí bắc khoá
chặt mọi lối ra vào... , phải làm cho các xứ khác cũng lây lan, Noocmăngđi,
Bơrơtanhơ, Xanhtônggiơ, Beri...
Để một ngày nào đó nhà Vua phải đối xử với ngài như đối xử với một vị
Vua khác và buộc phải chấp nhận các điều kiện của ngài...
Lòng hăng hái của nàng lay động công tước đơ la Môrinie. Ông đứng thẳng
dậy. Nước da biến thành màu đỏ sẫm và mắt ông phóng ra những tin chớp.
Ông chưa bao giờ gặp một người đàn bà nói năng với ông bằng cái giọng
như thế. Nhưng ông tự trấn tĩnh lại, ngồi im lặng một lắng, cời cời cái chỏm
của bộ râu dài. Ông mới khám phá ra một điều là ông có thể nhờ cậy vào
sức mạnh man rợ của con người này. Con người vô nghĩa như ông thường
nghĩ trước đây về tất cả những người đàn bà. Nhưng rồi ông lại nghĩ tới đủ
thứ châm ngôn mà ông bác ông, một ngưòi đã phục vụ Risơliơ, thỉnh
thoảng hay nhắc lại. Risơliơ là người đã dùng nhiều đàn bà vào hàng nghìn
vụ gián diệp, và chính trị khác nhau. "Sức mạnh của một người đàn bà gấp