Chương 24
Cù Lợi
Nghiêm Khắc và Cù Lợi đã nói chuyện nghiêm túc với nhau. Hồi trẻ,
Nghiêm Khắc cho rằng, tiêu chí để phán đoán mức độ to nhỏ chuyện vợ
chồng cãi nhau chính là mức độ dữ dội của nó. Nhỏ nhẹ hay to tiếng. Cãi
hay chửi. Chuyện nào ra chuyện đấy, hay chuyện nọ xọ chuyện kia, từ
chuyện bây giờ đến chuyện ngày xưa, bao nhiêu vừng, thóc trước đây đều
đem vãi tung cả ra. Hoặc từ một chuyện cá biệt nào đó nói sang chuyện
chung chung, một câu chuyện mà lật ngược cả một tổng thể. Rồi lại từ chửi
đến đánh, đạp, cấu, xé, cắn, cuối cùng là một câu nhầy nhụa máu bật ra:
– Con mẹ mày chứ, ly dị!
Hồi trẻ, Nghiêm Khắc và Cù Lợi cũng đã từng cãi nhau như thế. Hồi trẻ,
Cù Lợi rất dịu dàng. Nhưng dịu dàng chỉ lúc ngày thường. Còn khi cãi
nhau, cũng không thể trái với quy luật cãi nhau. Nghiêm Khắc phát hiện ra,
không chỉ gã, mà bạn bè xung quanh gã, cũng đều cãi nhau như vậy cả.
Qua tuổi 40, Nghiêm Khắc mới biết, kiểu cãi cọ như thế, sự phán đoán như
thế, từ cái phán đoán như thế để suy ra mức độ cãi nhau như thế, thật chẳng
có một tí hàm lượng chất xám nào. Sự dữ dội thật sự thường không thể hiện
ở bên ngoài. Chửi, đánh, đạp, cấu, xé, cắn nhau xong, lại chẳng nhớ vì sao
cắn xé nhau. Trải qua giai đoạn ấy xong. Mỗi khi có chuyện bất đồng,
người ta không cãi nhau nữa, mà bắt đầu bình tĩnh ngồi xuống, trao đổi với
nhau rõ ràng, từ đầu chí cuối, rồi phân tích câu chuyện. Càng phân tích,
càng sâu sắc. Càng phân tích càng làm cho người ta hãi hùng. Nói chuyện
chứ không phải cãi nhau. Thế nhưng, kết quả của nó thường dữ dội hơn
nhiều. Mặt biển sóng yên gió lặng, nhưng đáy biển đầy rẫy những dòng
xoáy và sóng ngầm. Đời sống riêng tư nào chẳng có những dòng xoáy và
sóng ngầm? Sự dữ dội bề ngoài là mơ hồ. Nhưng hễ cứ bình tĩnh phân tích
là thường đều có mục đích cụ thể. Khi ấy, cãi nhau không phải là vì cãi
nhau, mà vì kết quả và mục đích đằng sau sự cãi nhau. Dữ dội là cảm tính,
