Tôn Vũ
Tôn tử binh pháp
Thiên Thứ Mười Ba
Dùng gián điệp
Tôn Tử nói: Phàm dấy binh mười vạn, đi xa ngàn dặm, tính chung các phí
tổn của trăm họ, sự cung phụng của các nhà công. mỗi ngày lên tới ngàn
lạng vàng; trong ngoài phải náo động, nhân dân chịu vất vả vì việc phu dịch
ở dọc đường, bỏ bê công việc làm ăn, lên tới bảy mươi vạn nhà.
Kéo dài đến nhiều năm để tranh thắng lợi trong một ngày,mà lại không dám
ban tước lộc,không dám thưởng trăm lạng vàng để dùng gián điệp , đến nỗi
không biết tình hình quân địch, đó là hạng người hết sức bất nhân: người ấy
chẳng đáng làm chủ tướng cuả mọi người, chẳng đáng làm tôi phò
chúa,không thể làm chủ đựơc sự thắng lợi vậy!
Cho nên các bậc vua sáng tướng tài, sở dĩ dấy binh thắng địch, thành công
hơn người, đó là nhờ biêt trước vậy.
Biết trước đây, không phải nhờ quỷ thần mách bảo, không phải nhờ so sánh
các việc tương tự mà tìm biết được, phải nhờ người mà biết được tình hình
của quân địch.
Dùng gián điêp thì có năm loại :
-Nhân gián( hương gián )
-Tử gián
-Nội gián;
-Sinh gián
- Phản gián
Khi năm hạng gián điệp ấy cùng khởi sự, không ai biết được các đường lối
dò xét hiểm hóc của họ như thế mới là thần bí, đáng gọi là vật báu của vua
loài người vậy.
Nhân gián, là nhân lấy người làng bên nước địch để dùng làm gián điệp .
Nội gián là nhân lấy quan lại của địch để dùng làm gián điệp.
Phản gián là nhân lấy gián điệp của địch để dùng làm gián điệp cho mình.
Tử gián là ta phô trương các vật trả giá ngoài, báo cho gián điệp của ta biết
