Năm 589 trước công nguyên, Tề Khuynh công bị quân Tấn đánh thua,
trong khi rút lui cũng không thông thạo địa hình, chiến xa bị cây rừng cản
lối không tiến lên được, thương vong rất nặng nề, Khuynh công suýt nữa bị
bắt.
Hai ví dụ này trong chiến tranh đều nói lên một điều trong chiến đấu,
thông thuộc địa hình là một yếu tố vô cùng quan trọng, Điền Vũ đọc xong
cũng đúc rút rà một điều: “Nói về địa hình, nó giúp ích nhiều cho quận đội.
Liệu địch mà thắng nó, tính toán đến sự hiểm trở, xa gần, đó là cái đạo của
chủ tướng vậy. Biết điều đó mà vận dụng vào chiến đấu; tất sẽ thắng, còn ai
không biết điều đó mà đánh thì chỉ có thua.”
Ngày xưa Triều nhà Thương hưng thịnh, là do đã biết trọng dụng người
làm quan từ thời nhà Hạ là Y Doãn; nhà Chu hưng thịnh, là do biết trọng
dụng bầy tôi tại triều là Lữ Nha. Từ đó Điền Vũ rút ra được một điều quy
luật: “Cho nên những bậc minh quân, hiền tướng, biết dùng những người
có trí cao mưu sâu làm nội gián, thì công lớn sẽ thành, đó cũng là việc hết
sức hệ trọng trong việc cầm quân chiến đấu, cả một đạo quân đều dựa vào
những tin tức do gián điệp cung cấp mà áp dụng hành động”.
Lặn lội đường dài hơn hai năm trời, Điền Vũ lại quay về Lâm Tri để báo
cáo lại với ông nội. Một hôm, Điền Vũ ra phía tây kinh thành Lâm Tri,
thuận theo dòng Thời Thuỷ đi lên theo hướng Tây bắc, đến khảo sát ở chiến
trường xưa mà trong sử gọi là “Trận Cán Thời”
Năm 685 trước công nguyên, Tề Hoàn công mới lên ngôi, tranh chấp
ngôi vua với công tử Trợ. Lỗ Tráng công thân chinh mang quân đi đánh
nước Tề. Quân nước Lỗ đi tới chân thành ở biên giới nước Tề, thấy cổng
thành đóng im ỉm, trên thành gươm đao tua tủa như rừng, canh gác rất
nghiêm ngặt, rất nhiều binh lính tay cầm cung tên, mặt đằng đằng sát khí.
Quân Lỗ hô vang, trên thành vẫn chẳng ai nói ai rằng, Lỗ Tráng công thấy
cảnh đó tự dưng nổi nóng ầm ầm, lập tức ra lệnh công kích vào thành. Đại
tướng Tào Mạt đi trước hết dẫn mọi người leo thang mây lên mặt thành,
huơ cây hoá kích lên, một lúc giết chết hơn chục tên lính Tề. Quân Lỗ được
thể lũ lượt leo lên mặt thành. Tướng giữ thành của quân Tề thấy thế, huýt
