thế nên mới gọi là “Hương Sơn”. Phía đông, nó đối diện với núi Thanh
Minh, phía nam ngả xuống Thái Hồ, phía tây kéo đến các ngọn núi Pháp
Hoa, Ngư Dương gần đó, phía bắc dựa vào Khung Long, ngang dọc cả
chục dặm, địa thế rất u tĩnh và vắng vẻ, cảnh sắc đẹp tuyệt vời, đó tức là
Nam cung của vua Ngô. Nam cung cũng là một ly cung của Ngô Vương, để
tiện ra vào Thái Hồ, nhà vua đã cho đào sông đào Nam Cung, dài mười
mấy dặm, chạy suốt từ đông sang tây. Trên dọc sông có tới sáu chiếc cầu đá
và một chiếc cầu gỗ, cầu đá cuốn vòm tám cái, qua đó đủ thấy quy mô và
khí thế của nó, đã từng có thơ ca ngợi rằng:
Vua Ngô chơi thỏa sức,
Đàn hát vang núi rừng,
Xe đi môn lối cỏ,
Hoa rừng xen ngọc trâm,
Gió xuân như rải gấm,
Mưa chiều như gieo châu.
Phía đông của Hương Sơn Chủy, ở mố đầu bên tây cầu Hưng Long có
đình quan Triều. Ở đó tựa lan can mà ngắm Thái Hồ, gió lặng mặt hồ như
gương, khi nổi gió thì sóng dâng cuồn cuộn, bảy mươi hai đỉnh núi thấp
thoáng trong sương mờ, thắng cảnh núi bên hồ đẹp khôn tả xiết.
Từ Hương Sơn Chủy men theo núi mà đi, có hai Uyển lĩnh lớn và nhỏ.
Uyển lĩnh không cao, đá nhấp nhô như búp măng, như thể cài răng lược,
đây là nơi Ngô vương ươm trồng hoa thơm cỏ lạ. Ngô Vương thường sai
cung nữ chèo thuyền từ Thái Hương kinh tới đây hái hoa thơm cỏ lạ, cũng
đã từng có thơ miêu tả cảnh này: “Lối Thái Hương kinh bơi thuyền gỗ,
ngậm nhuỵ phun hương nhẹ lướt đi, ác lặn núi xanh còn ở lại, ngàn dân
ruộng lúa toả hương đầy”.
Mé đông nam Khung Long có bạch Mã Lĩnh, dưới đó có Bạch Mã Âu.
Núi cao bao bóc, cảnh sắc như tranh vẽ, trên núi dưới núi, ngoài gò trong
gò toàn là một giải rừng phong, sương sớm tháng mười, trùng trùng từng
đợt. Rừng phong đỏ như say như nhuộm, có thể sánh với rừng phong ở
