thời Hán Đường, tính cách nông canh chiếm ưu thế áp đảo. Do vậy các
chính sách nói trên vẫn không bảo đảm duy trì tính cách mạnh mẽ của tập
đoàn thống trị Mãn Thanh. Cuối đời Thanh, sói tính thoái hoá, cắt đất cầu
hoà, làm nhuc quốc thể. Tuy nhiên, vẫn còn mạnh hơn nhiều so với Nam
Tống của người Hán, chí ít không dâng nộp quốc bảo cho liệt cường, cả
nước đầu hàng.
Tộc Mãn du mục Nữ Chân đóng góp rất lớn cho Trung Quốc, chủ yếu trên
hai mặt: Trước hết, đem lại cho Trung Quốc diện tích đất đai chỉ kém triều
Nguyên. Qua hai lần xác nhận về quốc thổ triều Nguyên và triều Minh,lại
thêm phần đất đã qua 200 năm quản lý hành chính,, tuy cuối Thanh đã để
mất gần một nửa đất đai, vẫn còn giữ được bằng thời Hán Đường cộng với
ba tỉnh phía đông màu mỡ. Gần một nghìn năm cạnh tranh sinh tồn, cuối
cùng giữ lại được lãnh thổ thuộc Trung Quốc cách đây hơn 2000 năm cho
đến bây giờ. Đây là sự nghiệp vĩ đại của dân tộc Trung Hoa, lớn hơn nhiều
so với bất cứ dân tộc nông canh lâu đời nào. Những dân tộc ấy phần lớn
ngay cả dân tộc cũng không tồn tại, nói gì đến đất đai xưa kia. Đất đai rộng
lớn của đế quốc cổ La Mã, đế quốc A Rập, đế qquốc Ôxman, cũng không
giữ lại được trọn vẹn.
Đương nhiên, Trung Quốc so với nước Anh nhỏ bé trên đảo England bành
trướng thành đế quốc "mặt trời không lặn"; so với công quốc Nga La Tư
khuyếch trương thành đại đế quốc Nga La Tư vắt ngang từ Á sng Âu; so
với các dân tộc Tây Âu chỉ chiếm non nửa châu Âu bành trướng thành "đại
đế quốc" bao gồm ba châu lục Bắc Mỹ, Nam Mỹ, châu Đại Dương thì còn
thua xa. Nga La Tư cướp từ tay Mãn Thanh một vùng rộng lớn, đó là hậu
quả tai hại của Triều Mãn Thanh bị nông canh và Nho gia làm cho ươn hèn.
Thế nhưng, nếu như Mãn Thanh không còn sót lại chút tính cách sói thì đến
cuối triều Mãn Thanh ngay cả đông tam tỉnh, Ili, thậm chí cả Tân Cương,
Tây Tạng chưa chắc đã giữ được.
Cần đặc biệt nhấn mạnh rằng, đất đai hiện có của Trung Quốc là do triều
Hán khai sáng, do tộc tiên Ty và tộc Hán liên hôn mà mở rộng dưới triều
Đường, cuối cùng do triều Mãn Thanh khôi phục, mở rộng và giữ vững đến
bây giờ. Bốn triều đại lớn Hán Đường Nguyên Thanh sở dĩ có đóng góp to