FRANKLIN ROOSEVELT VÀ TRẬT TỰ THẾ GIỚI MỚI
N
hững nguyên tắc của Wilson rất phổ biến và liên quan sâu sắc đến nhận
thức của người Mỹ về nước mình tới mức hai thập kỷ sau đó, vấn đề trật tự
thế giới lại xuất hiện, sự thất bại trong thời kỳ giữa hai cuộc chiến đã không
ngăn trở sự quay lại đắc thắng của những nguyên tắc này. Giữa một cuộc
thế chiến mới, Mỹ một lần nữa quay lại với thách thức xây dựng một trật tự
thế giới mới về cơ bản dựa trên những nguyên tắc của Wilson.
Khi Franklin Delano Roosevelt (người em họ của Theodore Roosevelt
và giờ đây là Tổng thống ba-nhiệm-kỳ duy nhất trong lịch sử) và Winston
Churchill gặp nhau lần đầu với tư cách lãnh đạo ở Newfoundland trên tàu
chiến Hải quân Hoàng gia Anh HMS Prince of Wales tháng Tám năm
1941, cả hai bày tỏ những gì họ miêu tả như là tầm nhìn chung trong Hiến
chương Đại Tây Dương gồm tám “nguyên tắc chung” – tất cả đều sẽ được
Wilson ủng hộ, trong khi không một Thủ tướng Anh nào trước đó sẽ thoải
mái với tất cả những nguyên tắc này. Chúng bao gồm “quyền của mọi dân
tộc được lựa chọn hình thức chính phủ họ sẽ sống”; chấm dứt thâu tóm lãnh
thổ đi ngược lại ý chí của người dân; “tự do khỏi sợ hãi và ham muốn”; và
một chương trình giải trừ quân bị quốc tế, sau đó cuối cùng là “từ bỏ việc
sử dụng vũ lực” và “thiết lập một hệ thống an ninh chung lâu dài và rộng
hơn.” Không phải tất cả những điều này, đặc biệt là về phi thực dân hóa,
đều được Winston Churchill khởi xướng hay chấp nhận, nếu ông không
nghĩ rằng đây là điều cần thiết để đạt được quan hệ đối tác với Mỹ, mối
quan hệ là hy vọng tốt nhất và có lẽ cũng là duy nhất của Anh để tránh thất
bại.
Roosevelt thậm chí còn đi xa hơn Wilson khi giải thích rõ ý tưởng của
ông về nền tảng của hòa bình quốc tế. Đến từ giới học thuật, Wilson đã dựa
