Tải Ebook miễn phí tại: Chiasemoi.com
Tôi dám nói điều này một cách đầy tự tin ngay cả khi tôi chưa có dịp gặp ông. Mới đây tôi vô tình truy cập vào trang
web của ông và mê mẩn mấy bài viết cùng những đoạn phim ngắn của ông về mọi thứ, từ thú sưu tập rượu vang, câu
cá cho đến đạp xe leo núi và du lịch. Sự đam mê thầm lặng của ông trong ngần ấy lĩnh vực – chưa kể nhạc Jazz – thật
đáng hâm mộ.
(Bạn có thể vào trang web www.dennyzeitlin.com mà xem. Và đừng quên bỏ ra vài phút xem clip tham quan hầm
rượu và “Salt Water Adventures” – Thám Hiểm Vùng Nước Mặn – của ông.)
Zeitlin là người yêu cuộc đời này tha thiết. Thái độ sống ấy rất dễ lây lan. (Và nhân tiện nói luôn, âm nhạc của ông
cũng vậy.) Ông lúc nào cũng đầy tò mò và mang trong mình khát khao học hỏi.
Dĩ nhiên, thuở thiếu thời chúng ta ai cũng thế. Nhưng nhiều khi trẻ con bị áp đặt vào vô số luật lệ và nghĩa vụ, bản
năng tò mò của chúng bị ức chế. Người lớn bảo chúng phải biết thân biết phận, tránh dính vào những chủ đề gây tranh
cãi, đừng lại gần người lạ và không được đối đáp với cha mẹ, thầy cô.
Người lớn thường bảo, “Tò mò có ngày thiệt thân.”
Nhà thiên văn học Carl Sagan từng than rằng, khi đứa trẻ hỏi một câu thông minh như “Tại sao mặt trời lại hình
tròn?”, thì người lớn hay đáp kiểu phủ đầu, “Chứ muốn nó hình gì, hình vuông chắc?”
(Dĩ nhiên, đa số người lớn không biết rằng trọng lực cực lớn hút mọi vật chất về lõi mặt trời tạo nên hình cầu của nó.
Nhưng cũng chẳng có gì xấu hổ nếu phải trả lời, “Bố/mẹ không biết nữa. Chúng ta hãy cùng tìm hiểu nhé.”)
Thế là trước khi kịp lớn lên, nhiều người đã trở nên chán ngấy hoặc bảo thủ. Họ có xu hướng chỉ nói chuyện, đọc và
khen ngợi những người có cùng quan điểm với mình.
Dĩ nhiên, khi một quan điểm cá nhân bị mang ra thách thức, bản năng con người là bảo vệ nó (ngay cả khi nó có thể
sai). Tuy nhiên, trong quá trình làm điều này, có thể ta đã bỏ lỡ cơ hội học hỏi thêm điều mới.
Chưa kể nhu cầu sống ổn định đã đè nén bản chất tò mò trong ta. Suy cho cùng, sao phải mất công tìm hiểu vấn đề làm
gì nữa khi mọi thứ đã tỏ bày?
Tiến sĩ Todd Kashdan, bác sĩ điều trị tâm lý kiêm giáo sư tâm lý học thuộc Đại học George Mason, nói rằng: thiếu tò mò
là mầm mống của tình trạng rập khuôn, kỳ thị, dốt nát, làm việc cứng nhắc, tự tin thái quá và võ đoán.
Những người kém tò mò có xu hướng nhìn nhận thế giới rạch ròi đến mức cực đoan. Có người tốt/kẻ xấu. Có những
lựa chọn đúng/sai. (Và đôi khi như thế thật.) Tuy nhiên mọi thứ không phải lúc nào cũng trần trụi, tách bạch. Cuộc
sống này còn vô vàn những sắc xám khác nhau. Không gì thể hiện khả năng dung hòa kém cỏi bằng việc thiếu ham
muốn khám phá.
Một tâm hồn đầy ắp tò mò mang đến cho ta cái nhìn từ nhiều góc độ. Thường thì những người ham khám phá cũng có
khả năng phân tích tốt hơn, giải quyết vấn đề hiệu quả hơn, và nói chung, thông minh hơn.
