cứu, cho nên mong các khanh dâng tấu thẳng thắn để thiên hạ được
thái bình.
Gián nghị đại phu Vương Khuê nói:
− Thần nghe nói gỗ được kẻ bằng dây mực có thể được cưa
thẳng, quân vương tiếp thu can gián sẽ thánh minh. Bởi vậy các bậc
minh quân thuở xưa nhất định có bề tôi thẳng thắn can gián, nếu lời
can gián không được quân vương tiếp thu sẽ lấy cái chết để can. Bệ hạ
khơi mở suy nghĩ thánh minh, tiếp thu ý kiến của kẻ thấp hèn, ngu
thần được ở trong triều đại không có kỵ húy, xin nguyện đem hết sức
khuyển mã phò tá.
Thái Tông khen ngợi lời Vương Khuê rồi hạ lệnh từ nay về sau tể
tướng vào cung bàn việc lớn nước nhà nhất định phải cho gián quan
cùng theo vào cung tham dự để tìm hiểu tình hình, nếu có can gián
nhất định sẽ khiêm tốn tiếp thu.
Năm Trinh Quán thứ hai, Đường Thái Tông bảo các thị thần:
− Bậc minh quân luôn nghĩ đến điểm yếu của mình cho nên càng
ngày càng tốt, kẻ hôn quân che giấu điểm yếu của mình nên mãi mãi
ngu muội. Tùy Dạng Đế thích khoe khoang điểm mạnh, che giấu điểm
yếu của mình nên không chịu nghe lời can gián, bề tôi quả thực khó
xử. Ngu Thế Cơ không dám thẳng thắn thì cũng không thể coi là tội
lớn. Cơ Tử nhà Thương giả điên để bảo toàn tính mệnh, Khổng Tử
cũng nói nhân. Sau đó Tùy Dạng Đế bị giết, Ngu Thế Cơ phải chết
theo ông ta hay sao?
Đỗ Như Hối đáp:
− Thiên tử có bề tôi cương chính trực ngôn thì dù vô đạo cũng
không đến nỗi đánh mất thiên hạ. Khổng Tử nói: “Sử Ngư là người
cương trực. Đất nước có đạo, ông cũng thẳng như tên; đất nước vô
đạo, ông cũng thẳng như tên”. Ngu Thế Cơ sao có thể vì Tùy Dạng Đế
vô đạo, không tiếp thu can gián mà im lặng không nói? Ở địa vị trọng
yếu mà sợ sệt cầu an, lại không biết tự xin thôi giữ chức thì so với việc
Cơ Tử giả điên bỏ trốn, đạo lý khác hẳn. Xưa Tấn Huệ Đế, Giả Hậu
