Ngày xửa ngày xưa, từ cái thời ông nội còn là một đứa trẻ chạy rông các
phố với cái quần chẽn và cái áo choàng đỏ, thắt lưng bằng vải, trên mũ
không vành có cắm một cái lông. Trong các ngày hội, trẻ em vẫn ăn mặc
như thế. Ở thời ấy, cái gì cũng khác bây giờ. Ngoài phố, người ta ăn mặc
khác ngày nay lắm. Tất cả đã thay đổi và nếu có người nào ăn vận như xưa
thì thật không mê được.
Ví dụ như được xem bác thợ giày đổi trụ sở nghiệp đoàn của họ thì thật là
trọng đại. Tấm biển hàng to tướng được khiêng đi giữa một đám rước uy
nghi đến tận ngôi nhà mới. Chiếc cờ phướn có thêu một chiếc giày ủng to
và một con diều hâu hai đầu vui vẻ tung bay trước gió. Những thợ bạn trẻ
nhất bưng cốc rượu cầu may và khênh chiếc bàn thờ. Những dải lụa đỏ và
trắng dính ở tay áo các cậu bay phất phơ, nom vui như ngày hội. Những bác
thợ có tuổi, gươm tuốt trần, mũi gươm cắm vào một quả chanh. Một ban
đồng ca rất đông mở đầu đám rước. Nhạc cụ đẹp nhất là một cái gậy dài, có
cắm một cái lưỡi liềm và treo đủ thứ chuông, khánh rung lên thành những
điệu nhạc mà người ta gọi bừa là nhạc Thổ Nhĩ Kỳ. Ông nội gọi thứ nhạc cụ
ấy là “con chim”. Khi người ta giơ cái gậy lên và lúc lắc, tất cả những
chuông con và khánh ngân vang lên ánh vàng, ánh bạc, ánh đồng lóe lên
dưới nắng làm chói cả mắt.
Dẫn đầu đám rước là một anh hề, mặc quần áo loang lổ, khâu bằng đủ
mọi thứ vải chắp vá lại với nhau. Mặt anh ta bôi nhọ, đầu đội một cái mũ
vải có dính nhạc như ở đầu một chiếc xe trượt tuyết. Tay múa gươm gỗ, cốt
làm cho ầm ĩ, nhưng chỉ kêu lên chan chát, anh hề lẻn vào đám đông nhanh
nhẹn như thân thể vô hình. Chỉ có thế mà phố nào cũng đông như nêm.
Người ta chen chúc nhau mà đi. Trẻ con ngã khuỵu xuống rãnh, văng tục và
chửi bới nhau… Người xem chen nhau trên các cầu thang và các cửa sổ, có
người trèo lên cả mái nhà. Trời nắng, nhưng lác đác ngày hôm ấy cũng có ít
giọt mưa. Cử tọa không vì thế mà lấy làm khó chịu vì họ nghĩ rằng: đồng
ruộng đang cần nước.
