Tô Thị nghe chồng nói như sét đánh ngang tai, không hiểu sao đang
sống yên vui với nhau mà chồng mình lại bỏ đi một cách kì lạ như thế.
Nàng khóc ấm ức, khóc hoài, khóc mãi không nói nửa lời. Còn Văn thì bứt
rứt âm thầm, cho rằng việc mình đi như vậy là giải thoát.
Từ ngày chồng đi rồi, Tô Thị chẳng thiết gì đến việc bán hàng. Ngày
ngày nàng bế con lên chùa Tam Thanh cầu cho chồng được bình yên,
chóng đến ngày về lại cùng nhau sum họp.
Nhưng ba năm qua, bốn năm qua, nàng cũng chẳng thấy chồng về. Có
mấy kẻ cho là chồng nàng chết, muốn hỏi nàng về làm vợ nhưng nàng nhất
định từ chối. Có một tên kỳ hào có tiếng hống hách trong vùng muốn hỏi
nàng làm vợ kế. Hắn có thế lực và rất tàn nhẫn. Nàng thương con còn thơ
dại không dám chối từ ngay, sợ rước vạ vào thân chỉ tìm cách khất lần.
Nhưng khất lần mãi cũng không được, nên cuối cùng nàng hẹn với hắn một
kỳ hạn, để sau này tìm mưu kế khác. "Biết đâu đến ngày ấy chồng mình lại
chẳng về!" - nàng nghĩ thế. Rồi kỳ hạn cũng hết, nàng trông đợi chồng đến
đỏ mắt mà vẫn không thấy. Nàng ôm con lên chùa Tam Thanh kêu cầu.
Hôm ấy trời bỗng nổi cơn dông. Nàng nhớ chồng, thương thân, bế con ra
ngoài chùa, trèo lên một mỏm đá cao chót vót nhìn về hướng chồng đi.
Mây đen kéo đầy trời. Gió rít lên từng hồi qua khe đá. Mưa vẫn như trút
nước. Chớp lóe khắp núi. Nàng vẫn bế con đứng trơ trơ, đăm đăm nhìn về
hướng chồng đi. Toàn thân quả núi rung chuyển dưới những luồng sét dọc
ngang. Mưa mỗi lúc một to. Tô Thị vẫn bế con đứng trơ trơ trên mỏm đá
cao chót vót.
Sáng hôm sau, mưa tạnh, gió yên, mặt trời tỏa ánh sáng xuống núi
rừng. Nàng Tô Thị bế con đã hóa đá tự bao giờ (1).
Có câu ca dao cổ còn truyền:
Đồng Đăng có phố Kỳ Lừa
