cấu biến pháp. Vương An Thạch đã bắt đầu từ việc "Lý Tài" và "Chỉnh
Quân", ban bố một loạt luật pháp mới. Việc thúc đẩy luật mới trên một mức
độ nào đó đã hạn chế được cường hào tập trung thế lực, làm dịu được nguy
cơ quân sự và tài chính nhà nước.
Cuộc biến pháp của Vương An Thạch đã vấp phải sự phản đối mạnh
mẽ của tập đoàn địa chủ quan liêu. Tuy ông gắng sức loại trừ dị nghị, một
lòng một dạ thúc đẩy luật mới, nhưng cuối cùng vì thân cô thế cô, dưới sự
thao túng và phỉ báng của phe chống đối, đến năm Hy Ninh thứ 7 ông buộc
phải từ chức. Năm sau, ông lại nhậm chức tể tướng, nhưng vì vua Tống
Thần Tông lúc này đã mất hứng thú đối với việc tiếp tục cuộc cải cách,
trong nội bộ phe biến pháp xảy ra lục đục, con trai ông lại lâm bệnh, nên
năm sau ông lại từ chức trở về Giang Ninh và sống ở đó gần 10 năm trời.
Năm Nguyên Phong thứ 8, Tống Thần Tông bị bệnh qua đời, phái thủ cựu
lên chấp chính, nên luật mới đã hoàn toàn bị phế bỏ. Vương An Thạch vô
cùng buồn chán, đến năm đầu đời vua Tống Triết Tông thì qua đời.
Vương An Thạch rất coi trọng vai trò xã hội của văn học, ông chủ
trương văn chương phải "Vụ vi hữu bổ vu thế, dĩ thức dụng vi bản", ông
đồng thời cũng rất coi trọng chức năng của nghệ thuật. Ông có sự phân tích
mạnh bạo đối với luận văn chính trị, với thái độ rõ ràng, nghị luận sâu sắc,
bút pháp khỏe khoắn, đã hình thành một phong cách nghệ thuật hết sức
nhạy bén và dẻo dai. Thí dụ trong bài "Đáp Tư Mã Gián nghị thư", đã biểu
hiện được thái độ chính trị không thỏa hiệp trước phái thủ cựu và tấm lòng
cao cả không đắn đo trước sự được mất cá nhân của ông. Tuy bài viết ngắn
gọn chỉ có mấy trăm chữ, nhưng ý nghĩa mạch lạc, ngôn ngữ giản dị và
trong sáng, đây chính là sức mạnh để bác lại đối phương.
Trong bài tạp ký "Du Bao Thiền Sơn ký", Vương An Thạch đã kết hợp
chặt chẽ giữa du ký với lý lẽ một cách rất tự nhiên, ông gửi gắm triết lý sâu
sắc vào hiện tượng cuộc sống đời thường, càng khiến người đời phải suy
nghĩ. Tác phẩm thơ ca của Vương An Thạch chịu sự ảnh hưởng sâu sắc của
