ở lại nước Lỗ cũng chẳng làm nên trò trống gì, chi bằng đi sang các nước
tuyên truyền chủ trương chính trị lấy lễ trị nước của mình. Tức thì, ông
đem theo học trò lên đường đi sang các nước.
Khổng Tử trước tiên sang nước Vệ, vua nước Vệ không mấy hữu hảo,
lại còn nghi ngờ họ là gian tế và cử người theo dõi, Khổng Tử đành phải rời
khỏi nước Vệ. Nhưng vì quá vội vàng nên một số học trò của ông bị thất
lạc, trong số này có Tử Cống. Tử Cống vội vã đi khắp nơi tìm thầy thì có
người mách bảo rằng: "Ở ngoài cửa đông tôi thấy có một người luống
cuống như có nhà tang, không biết có phải là thầy của anh không?". Tử
Cống nghe vậy liền vội vàng chạy ra cửa đông để tìm. Khổng Tử và học trò
bê bết bụi đường về đến ngoại ô đô thành nước Tống, thấy trên bãi có một
cây cổ thụ cành lá sum sê, Khổng Tử vô cùng thích thú liền bảo các học trò
cùng diễn tập Chu lễ ở dưới gốc cây. Có người đem việc này mách với tư
mã Hằng nước Tống, vị tư mã này rất căm ghét học thuyết của Khổng Tử
liền tức tối mắng rằng: "Tên họ Khổng này thực là chẳng biết điều chút
nào, sao hắn lại dám diễn trò cổ hủ này ngay trước mắt ta", tức thì bèn dẫn
quân ra đuổi bắt.
Nhưng khi ra đến nơi thì Khổng Tử và đám học trò đã chạy trốn từ
lâu. Khổng Tử dẫn học trò sang du lịch các nước Trần Sái, Sở Chiêu
Vương cử người sang mời họ, nhưng khi họ về đến nước Sở thì Sở Chiêu
Vương đã tin nghe lời đồn nhảm lại không trọng dụng Khổng Tử, Khổng
Tử đành phải về nước Lỗ tiếp tục giảng dạy và viết ra các cuốn kinh điển
như "Thi Kinh", "Dị Kinh", "Thường Thư", "Xuân Thu" v v.
Năm 479 trước công nguyên, Khổng Tử mất vào lúc 73 tuổi, các học
trò của ông đã chỉnh lý ra các cuốn sách như "Luận Ngữ" v v, hình thành tư
tưởng nhà nho, luôn luôn có ảnh hưởng đối với TQ và các nước trên thế
giới.
