Truyền kỳ mạn lục
NGUYỄN DỮ
NGUYỄN DỮ
Truyền kỳ mạn lục
Chương 6
Chuyện đối tụng ở long cung *
(Nguyên văn: Long đình đối tụng lục)
Huyện Vĩnh Lại ở Hồng Châu (1) khi xưa có nhiều giống thủy tộc. Men sông người ta lập đền thờ
đến hơn mười chỗ. Năm tháng dần lâu, có chỗ linh thiêng thành yêu; song cầu tạnh đảo mưa đều rất
linh ứng, nên hương lửa bất tuyệt mà người ta càng phải kính sợ.
Về đời vua Minh Tông nhà Trần, (2) có quan Thái thú họ Trịnh làm quan ở Hồng Châu, vợ là Dương
thị nhân khi về thăm nhà, đỗ thuyền ở bên cạnh một ngôi đền thờ thủy tộc. Bỗng có hai người con
gái, bưng một cái hộp nhỏ thếp vàng, đến trước mặt Dương thị nói rằng:
- Đức ông tôi sai đem vật này kính biếu phu nhân gọi là để tỏ một chút tình; sớm muộn trong làng
nước mây, duyên cưỡi rồng sẽ được thỏa nguyện.
Nói xong không thấy đâu nữa. Dương thị mở hộp ra xem thì trong đó có cái dải đồng tâm mầu tía,
trên dải đề một bài thơ tứ tuyệt rằng:
Giai nhân tiếu sáp bích dao trâm,
Lão ngã tình hoài chúc vọng thâm.
Lưu đãi động phòng hoa chúc dạ,
Thủy tinh cung lý kết đồng tâm.
Người đẹp đầu cài trâm bích ngọc,
Cho ta thương nhớ ngẩn ngơ lòng.
Vật này dành để đêm hoa chúc,
Trong thủy tinh cung kết dải đồng.
Dương thị cả sợ, cùng con hầu bỏ thuyền lên bộ; lại quay về nhiệm sở, kể chuyện với chồng. Trịnh
cũng kinh sợ nói:
- Giống thủy quái ở dâm từ chực bắt mình đấy, phải nên tránh nó đi. Phàm những chỗ bờ sông bến
nước đừng bước chân đến. Gặp những đêm mưa gió hay đêm tối trời, phải thắp đèn sáng và cắt
người canh giữ.
Phòng ngừa như thế được chừng nửa năm vẫn thấy vô sự. Đến đêm trung thu kia, nhân thấy bầu trời
quang mây, bốn bề trong vắt, sông Ngân vằng vặc, trăng sao sáng tỏ như ban ngày, Trịnh mừng mà
rằng:
