Truyền kỳ mạn lục
NGUYỄN DỮ
Bà Kim tiên nói:
- Ta ở trong chốn lâu thành trên trời, chầu hầu cạnh đức Thượng đế, mênh mang trần hải, chưa từng
đặt bước xuống bao giờ. Thế mà những kẻ hiếu sự họ còn bịa ra, nào bảo Dao trì hội kiến ở đời Chu
(12), thanh điểu truyền tin ở đời Hán (13), ta còn thế, huống chi là lũ các nàng ư ? Song tân lang ngồi
đây, ta không nên bàn phiếm những câu chuyện khác làm rối lòng dạ người ta.
Bà phu nhân nói:
- Tôi nghe tiên khá gặp chứ khôn tìm, đạo không tu mà tự đến. Những cuộc gặp gỡ hiếm lạ, đời nào
mà không có: như đền Bạc hậu (14), như quán Cao đường (15), như thần Lạc phố lướt sóng (16),
như nàng Giang Phi cởi ngọc (17), như Lộng Ngọc lấy Tiêu Sử (18), như Thái Loan gặp Văn Tiêu
(19), như Lan Hương gặp Trương Thạc (20). Bao nhiêu những chuyện cũ còn sờ sờ đó; nếu thế này
mà bị chê cười thì đã có những người trước ấy họ chịu đỡ tiếng cười cho mình.
Mọi người cùng phá lên cười rất vui vẻ. Rồi đó mặt trời gác núi, các khách khứa đều giải tán cả. Từ
đùa bảo Giáng Hương rằng:
- Thì ra tất cả các cõi trời đều có chuyện phối ngẫu cả. Cho nên ả Chức Nữ lấy chàng Ngưu Lang,
nàng Thượng Nguyên tìm chàng Phong Trắc (21), Tăng Nhụ có bài ký Chu Tần (22), Quần Ngọc có
bài thơ Hoàng lăng (23), cảnh khác nhưng tình cũng giống nhau, nghìn xưa vẫn như thế cả. Nay quần
tiên ai về chỗ nấy, sống trong cảnh quạnh quẽ cô liêu, đó là vì lòng vật dục không nẩy sinh, hay là
cũng có nhưng phải gượng đè nén?
Nàng đổi sắc mặt nói:
- Mấy người ấy là những cái khí huyền nguyên, những cái tính chân nhất, thân hầu cửa tía, tên ghi
đền vàng, ở thì ở phủ thanh hư, chơi thì chơi miền sung mạc, không cần gạn mà lòng tự trong, không
cần lấp mà đục vẫn lặng. Không như thiếp bảy tình chưa sạch, trăm cảm dễ sinh, hình ở phủ tía
nhưng lụy vướng duyên trần, thân ở đền quỳnh mà lòng theo cõi dục; chàng đừng nên nhân một
mình thiếp mà cho tất cả quần tiên đều thế.
Từ nói:
- Nếu thế thì em còn thua các tiên kia xa lắm.
Vợ chồng cùng vỗ tay cả cười.
Chỗ Giáng Hương có bức bình phong trắng. Từ thường đề thơ lên trên rằng:
Nhãn để yên hà cước để vân,
Thanh quang sái sái bức Tam Thần.
Tùng hoa bán lão hương phong động,
Môi dẫn Thương Lương điếu đĩnh nhân.
Dịch:
Khói rợp mây che khắp bốn trời,
