Chính Danh
Truyện ngắn của Hoàng Minh Tường
L
ẽ ra lão Từ nghỉ hưu từ ba năm trước, khi lão tròn một hoa giáp.
Tôn lên hàng lão cho oai, chứ mỗi tháng lão nhuộm tóc hai lần, khối cô còn
gọi bằng anh. Sáu mươi ba tuổi mới nghỉ hưu, chẳng phải lão Từ khai man
lý lịch như khối kẻ thích làm trò ma bùn. Cũng chẳng phải tổ chức nhầm
lẫn. Ông viện trưởng cơ quan lão, một giáo sư tiến sỹ trẻ tuổi, biết nhìn xa
trông rộng, trọng vốn kiến thức uyên thâm và mối quảng giao của lão (học
trò lão nhiều người làm quan to ở Trung ương và các Bộ, Tỉnh), mời lão ở
lại để hoàn thành dự án phi vật thể : “Bảo tồn kho tàng phi vật thể tiếu lâm
dân gian vùng Cổ Hến”, quê hương của ông viện trưởng, để trình lên tổ
chức UNESCO.
Cái vùng Cổ Hến ấy cũng lạ. Tất cả con gái đàn bà từ lọt lòng trở lên
đều gọi là Hến, ví dụ Hến Thúy, Hến Mộng Tuyết, Hến Mai vv…Còn đàn
ông thì gọi là Cu, thằng Cu Sửu, anh Cu Tuấn, chú Cu Bòi, bác Cu Luận
vv… Giống như làng Gabrovo của Bungari, cả vùng nói trạng, ai cũng nói
kiểu tiếu lâm, cười vỡ bụng. Hầu hết các câu ca dao, tiếu lâm hiện đại được
lưu truyền đều phát tích từ vùng Cổ Hến. Ví dụ, câu ca dao có hơi hướng
thơ của bà chúa thơ Nôm Hồ Xuân Hương này: “ Một đoàn ngô ngọng đến
Ngọ Môn/ Chúng bảo nhau rằng ỬA Ọ ÔN” . Ví dụ chuyện “Thi bơi” :
Vùng Cổ Hến mở hội thi bơi truyền thống. Thể lệ cuộc thi là vận động viên
nào bơi qua hồ cá sấu dài năm trăm mét sẽ được tặng một hoa khôi nhất
vùng làm vợ. Hàng nghìn kình ngư khắp địa cầu kéo nhau về thi tài. Nhìn
hàng nghìn con cá sấu chúa cỡ vài tạ, con bơi lội như những chiếc tàu
ngầm, con nằm giả vờ ngủ, kềnh càng trên bờ, các nhà vô địch Nauy,
Ytalia, Nhật Bản, Brazin, Anh, Mỹ… đều chắp tay xin hàng. Bỗng từ đích
xuất phát, một vận động viên lao xuống nước như mũi tên bắn, và chỉ năm
