Nhưng rồi cả đêm lão nghĩ ngợi. Nghĩ lung lắm. Đắn đo giữa danh và
lợi, giữa bổng lộc và niêu cơm hàng ngày, giữa phẩm giá kẻ sỹ và chất thực
dụng tầm thường … Suốt hai đêm lão mất ngủ. Lão mơ thấy thầy lão về.
Thầy lão nối nghiệp ông nội làm hương sư ở làng. Năm cải cách, bị quy địa
chủ, bị đấu tố, sau uất, sinh bệnh mà chết. Ông cụ mặc áo the, quần chúc
bâu, đi guốc mộc, cầm chiếc quạt giấy phết nhựa sung, chỉ mặt lão, giọng
uất nghẹn: “ Giấy rách phải giữ lấy lề. Thầy buồn vì anh lắm. Kho tàng phi
vật thể tiếu lâm dân gian vùng Cổ Hến thì có thể đệ trình lên Unesco được,
chứ cái điệu hò “Giã gạo” thì có gì đáng bảo tồn. Kẻ sỹ như anh mà ham a
dua, tung hô những thứ phản văn hóa, háo danh, vào hùa với những kẻ dốt
nát, cơ hội, tham nhũng… thì quốc nhục, dân khổ…” Rồi thầy phẩy chiếc
quạt, bỏ đi.
Đã chục năm nay lão Từ không mơ thấy ông cụ. Báo mộng thế này là
thầy lão đau lắm.
Chỉ hai đêm mà tóc lão Từ bạc xóa, râu đâm tua tủa.
Như đi guốc trong bụng chồng, vợ lão dường như đoán được giấc mơ
của lão.
Vợ lão Từ là một người đặc biệt. Không nói chuyện bà từng là hoa
khôi lớp văn K12 trường Đại học Sư phạm Hà Nội ngày trước, mà hãy nói
chuyện bây giờ. Bà kém lão bốn tuổi, nghỉ hưu ba năm rồi, nhưng hầu như
chưa chịu qua tuổi mãn kinh. Đàn bà như thế là rất hiếm. Nhiều đêm bà
làm tình làm tội lão đến khổ. Lão Từ lấy cớ làm việc trí óc, nghiên cứu
khoa học…, mất khả năng sinh lý, xin bà tha. Vợ lão Từ thương tình, coi
như lão xin “hưu”, xếp cho lão ngủ riêng. Ngủ riêng, nhưng bà biết hết. Hai
đêm vừa rồi bà rình lão ở đầu giường, xem trong lúc ú ớ lão có nói tên cô
Bích cô Hường nào không? có phát rồ phát dại vì gái trẻ nào không?
Bà nói với lão Từ:
- Ông xin nghỉ hưu đi. Đừng nghe trẻ xui bốc cứt gà. Về mà dưỡng cái
thân già cho nó thanh thản.
Ơ cái bà này, hay nhể? Trẻ nào xui tôi bốc cứt gà? Người ta giáo sư
tiến sỹ, bằng cấp đầy người chứ còn trẻ dại gì? Lão Từ định cãi vợ, nhưng
lại thôi. Hóa ra vợ lão, chứ không phải ai khác, mới nhận ra nỗi đau và sự
