“Này các tỳ-kheo! Chân lý thứ hai là về nguồn gốc của sự khổ. Sự khao khát,
ham muốn trong đời sống và ái dục dắt dẫn chúng sanh đi từ đời này sang đời
khác, lại có sự vui sướng và tham vọng luôn đi theo. Muốn cho tham vọng được
thỏa mãn thời phải có quyền thế. Khao khát, ham muốn quyền thế, khao khát
được vui sướng, khao khát sống đời, đó là nguồn gốc của sự khổ. Đó gọi là Tập
đế.
“Này các tỳ-kheo! Chân lý thứ ba là về sự diệt khổ. Dứt bỏ hoàn toàn sự khao
khát, ham muốn, ấy là diệt khổ. Bởi vì không còn ham muốn, khao khát thì sự
khổ không còn nguyên nhân để sinh khởi nữa. Đó gọi là Diệt đế.
“Này các tỳ-kheo! Chân lý thứ tư là về con đường đưa đến diệt khổ. Đó là tám
con đường chân chánh để tu tập đưa đến diệt khổ. Tám con đường ấy là: chánh
tri kiến,[65] chánh tư duy,[66] chánh ngữ,[67] chánh nghiệp,[68] chánh mạng,
[69] chánh tinh tấn,[70] chánh niệm[71] và chánh định.[72] Đó gọi là Đạo đế.
[73]
“Này các tỳ-kheo! Ta đã dạy cho các ngươi biết chân lý nhiệm mầu về sự khổ.
Trước ta, chưa có ai thấy biết được. Nay ta đã hiểu, ta cũng làm cho các ngươi
được hiểu như vậy.
“Này các tỳ-kheo! Ta đã dạy cho các ngươi biết chân lý nhiệm mầu về nguồn
gốc của sự khổ. Trước ta, chưa có ai thấy biết được. Nay ta đã hiểu, ta cũng làm
cho các ngươi được hiểu như vậy.
“Này các tỳ-kheo! Ta đã dạy cho các ngươi biết chân lý nhiệm mầu về sự diệt
khổ. Trước ta, chưa có ai thấy biết được. Nay ta đã hiểu, ta cũng làm cho các
ngươi được hiểu như vậy.
“Này các tỳ-kheo! Ta đã dạy cho các ngươi biết chân lý nhiệm mầu về con
đường đưa đến diệt khổ. Trước ta, chưa có ai thấy biết được. Nay ta đã hiểu, ta
cũng làm cho các ngươi được hiểu như vậy.
“Này các tỳ-kheo! Tu tập theo con đường Trung đạo là như vậy. Đó là con
đường mà ta đã tìm được. Con đường ấy đưa đến cõi an lạc giải thoát, cõi trí tuệ,
cõi Niết-bàn.
“Này các tỳ-kheo! Người nào chưa thấu rõ bốn chân lý ấy thì nên biết rằng, dù
người ấy ở cõi này hay cõi tiên, cõi Ma vương hay cõi Phạm thiên, hoặc ở trong
tất cả chúng sanh, tỳ-kheo hay bà-la-môn, đều là chưa đạt đến quả Phật Như-lai.
