Ngày kia, đức Phật đang ở trong một cảnh rừng lớn gần thành Tỳ-xá-ly [113] thì
có người mang tin từ kinh Ca-tỳ-la-vệ đến. Người mang tin lần này chính là
hoàng thân Ma-ha-na-ma, [114] người anh ruột của hoàng thân A-na-luật mà
trước đó đã xuất gia theo Phật.
Ma-ha-na-ma đến để báo tin rằng vua Tịnh-phạn đang bệnh nặng. Ngài rất yếu
và mong được thấy mặt con trước khi băng hà. Hoàng thân đi đến bằng xe ngựa,
và muốn đón Phật cùng đi trên xe ngựa trở về cho nhanh.
Đức Phật cùng các ông A-na-luật, Nan-đà, A-nan và La-hầu-la tức tốc lên đường
đi Ca-tỳ-la-vệ. Khi ấy có 200 vị tỳ-kheo quê ở Ca-tỳ-la-vệ cũng lên đường đi
theo.
Vừa về đến hoàng cung, Phật đi thẳng vào chỗ vua Tịnh-phạn đang nằm. Vua rất
yếu, nhưng nghe biết đức Phật đã về thì có vẻ tươi tỉnh, dường như hồi sức lại.
Phật cầm lấy tay vua và khuyên đừng sợ sệt cái chết đến. Vua rất bình thản mà
nói rằng, trong những ngày cuối cùng này vua rất thấm thía ý nghĩa vô thường
của cuộc sống, và vua rất mừng vì hoàng tộc có được một người con giác ngộ,
mang đạo giải thoát đến cho tất cả mọi người.
Khi ấy, Phật khai diễn các chỗ pháp yếu cho vua nghe. Ngài chỉ ra rằng sự tan rã
của xác thân không phải là đoạn diệt, mà là mở ra một đời sống khác. Với những
thiện nghiệp mà vua đã tạo ra trong suốt cuộc đời mình, thần thức vua chắc chắn
sẽ tái sinh vào một nơi an lạc, thanh thoát. Vì thế, vua không cần phải luyến tiếc,
bám víu gì nơi cõi trần thế này.
Nghe những lời Phật nói, vua tỏ ý hết sức vui mừng.
Khi ấy, hoàng thân Ma-ha-na-ma liền quỳ trước vua mà xin cho lập Nan-đà[115]
lên kế vị. Ông hứa sẽ hết lòng phò tá cho Nan-đà. Vua tỏ ý không hài lòng, vì
ngài không muốn Nan-đà bỏ cuộc sống xuất gia mà trở về thế tục.
Phật liền đề nghị hoàng thân Ma-ha-na-ma lên kế vị, vì Phật biết tâm tính ông
này rất tốt, sẽ có thể là một vị vua sáng suốt. Khi ấy, tất cả các quan trong triều
và mọi người trong hoàng tộc đều tán thành ý kiến đó. Vua Tịnh-phạn cũng rất
vui mà chấp thuận. Đức Phật lại hứa với vua là sẽ ở lại kinh thành một thời gian
để giúp ổn định mọi việc sau khi vua băng hà.
