Tuy mệt mỏi, Phật vẫn đi cùng các vị tỳ-kheo đến bờ sông Ca-quốc-thá . [147]
Nước dưới sông này trong vắt, chảy chậm. Đức Phật xuống sông tắm. Tắm
xong, ngài uống nước và đi đến một cụm rừng xoài. Rồi ngài bảo tỳ-kheo Cung-
đa-ca[148] rằng:
“Ngươi hãy xếp áo ta lại làm tư để ta nằm lên mà nghỉ.”
Tỳ-kheo Cung-đa-ca vâng theo lời Phật. Người liền trải áo ra và xếp lại làm tư.
Phật nằm lên đó mà nghỉ, ông Cung-đa-ca ngồi bên. Qua vài giờ sau, Đức Phật
lại dậy đi nữa. Đến xứ Câu-thi-na, gần bờ sông, trước một cụm rừng xanh tốt và
yên vắng, Phật bảo ngài A-nan:
“Ngươi đi tìm chỗ có hai cây sa-la mọc sóng đôi, dọn một chỗ nằm quay đầu về
hướng bắc. Ta có bịnh.”
A-nan vâng theo, tìm được một chỗ có hai cây sa-la, mỗi cây đều mọc lên hai
thân sóng đôi rất đẹp. Đức Phật đến đó nằm.
Bấy giờ không phải là mùa hoa sa-la nở, nhưng hai cây che cho Phật đều có hoa.
Hoa rụng lên chỗ ngài nằm, tỏa hương thơm ngát.
Đức Phật bảo A-nan rằng:
“Này A-nan! Dù không phải là mùa hoa, nhưng hai cây này cũng nở hoa và rụng
trên mình ta, tỏa hương thơm ngát. Ấy là để ca ngợi, tôn trọng ta đó. Song có
một sự tôn trọng cao quý và bền bỉ hơn nhiều. Ấy là việc chư tỳ-kheo, tỳ-kheo
ni, thiện nam, tín nữ đều thấu hiểu chân lý ta đã truyền dạy và sống theo đạo
hạnh. Ấy là cách kính trọng, thờ phụng chư Phật cao quý hơn hết.
“A-nan! Nên sống theo đạo hạnh, dù đối với những việc rất nhỏ nhặt ở đời cũng
đừng bao giờ khinh suất mà xa rời đạo hạnh.”[149]
Ngài A-nan không cầm lòng được, vội bước ra ngoài để giấu nước mắt. Ông suy
nghĩ rằng:
“Ta nhận mình vẫn chưa tỉnh ngộ, chưa hết sự lầm lạc. Ta chưa đạt đến mục đích
