Sau các nghi lễ thật long trọng, vua Tịnh-phạn đích thân bước xuống ruộng đặt
lưỡi cày cho đường cày đầu tiên. Sau đó, các lực điền bắt đầu công việc của họ.
Từng cặp trâu bò to khỏe được đưa xuống ruộng để đua nhau cày đất. Người ta
nô nức với không khí vừa là lễ hội, vừa là khởi đầu của một vụ mùa đầy hy
vọng.
Khi các nông phu dần thấm mệt, những tấm lưng trần của họ loang loáng mồ hôi
dưới ánh nắng càng lúc càng gay gắt. Những con trâu cũng không còn lanh lẹ
như lúc đầu, chúng chậm bước dần đi vì mỏi mệt và vì trời trưa nắng gắt. Nông
phu bắt đầu vung cao những lằn roi hung dữ và la hét để thúc đẩy chúng cất
bước kéo cày.
Trên đồng ruộng, khi những lưỡi cày vỡ đất được kéo qua, các loại côn trùng bị
một phen xáo động. Những con giun đất bị hất tung lên, đứt làm nhiều đoạn,
quằn quại trên đất. Cào cào, châu chấu và nhiều loại côn trùng khác hốt hoảng
bay ra tứ tán. Khi ấy, nhiều loài chim lớn nhỏ khác nhau đều chực sẵn trên
những cành cây ven ruộng. Rồi chúng bay vụt xuống, đớp lấy những con mồi bé
nhỏ thảm thương không nơi ẩn náu...
Trong khi tất cả những cảnh ấy diễn ra thật bình thường và tự nhiên đến mức
chẳng làm ai quan tâm đến, thì vị thái tử tám tuổi đầu kia lại chẳng thể nào xao
lãng nổi. Ngài ngồi yên lặng dưới bóng cây, nhìn tất cả quang cảnh với một sự
thương cảm dâng tràn.
Ngài thấy thương xót cho những nông phu đang phơi lưng trần dưới nắng, trong
khi quan lại và những người trong hoàng tộc chè chén say sưa có tàn che lọng
phủ. Cuộc sống của họ nhọc nhằn vất vả chỉ để vừa đổi lấy chén cơm manh áo,
thật đáng thương biết bao.
Ngài lại thấy thương xót cho sinh mạng của những côn trùng bé bỏng, như bất
lực trước cuộc cạnh tranh khốc liệt để sinh tồn.
Ngài trầm ngâm suy nghĩ và chợt nhận ra một quy luật khắc nghiệt trong sự tồn
tại của muôn loài. Những người nắm giữ sức mạnh sẽ đè bẹp những kẻ thấp hèn
để giành lấy đời ấm no sung sướng; cũng như những loài mạnh mẽ hơn sẽ cướp
đi mạng sống của những loài nhỏ bé khác để nuôi dưỡng cuộc sống của chính
mình.
Và dòng suy tư của thái tử tiếp tục với những điều chiêm nghiệm sâu xa hơn nữa
về cuộc sống và ý nghĩa của nó. Ngài lấy làm băn khoăn trước cảnh tranh sống
