vào trong cái hỗn mang ấy; và anh rút từ đó ra tác phẩm của sáng tạo,
nào là chim muông với các sắc màu tô trên bộ cánh, nào là những đóa
hoa với vẻ mịn màng, nào là cây cối với những tán lá xanh khác nhau,
nào bầu trời xanh lam, nào hơi nước làm cho sông hồ xỉn lại, nào là
các súc vật với những sợi lông dài, với các vệt vằn trên da, với tia sáng
long lanh trong mắt. Anh đứng dậy, anh lùi ra xa, anh đưa mắt nhìn tác
phẩm của mình; anh lại ngồi xuống; và ông sắp thấy xuất hiện thịt da,
nhung, dạ, gấm, the, lượt, vải gai, vải day, vải thô; ông sẽ thấy quả lê
chín vàng từ trên cây rụng xuống, và trái nho xanh bám chặt lấy cành.
Nhưng tại sao lại có rất ít nghệ sĩ biết thể hiện cái điều mà mọi
người đều hiểu rõ đến thế? Tại sao lại có nhiều loại nghệ sĩ tô màu
khác nhau trong khi màu sắc chỉ là một ở ngoài tự nhiên? Thể chất của
con người chắc là có vai trò ở đây. Con mắt dịu dàng và yếu ớt sẽ
chẳng ưa nhìn những màu sắc chói lọi và sặc sỡ. Kẻ cầm bút vẽ sẽ rất
kỵ đưa vào trong tranh của y những hiệu quả làm cho y khó chịu trong
tự nhiên. Y sẽ không thích các mảng đỏ chói cũng như các mảng trắng
xóa. Giống như loại thảm y sẽ dùng để phủ tường trong phòng của
mình, tranh của y sẽ tô một màu nhạt, dịu và êm; và nói chung, từ chối
ông cái rực rỡ, y sẽ bù đắp lại cho ông bằng cái hài hòa. Mà tại sao
tính cách, và cả tính khí của con người lại không ảnh hưởng đến cách
tô màu của anh ta? Nếu tư tưởng của anh thường là buồn bã, ủ ê và
đen tối; nếu màn đêm luôn luôn tỏa bóng trong đầu óc âu sầu của anh
và trong xưởng vẽ rùng rợn của anh; nếu anh trục xuất ánh dương ra
khỏi căn phòng của anh; nếu anh tìm sự cô đơn và bóng tối, thì ông sẽ
trông chờ ở anh một cảnh tượng có thể mãnh liệt, nhưng tối tăm, mờ
nhạt và ủ ê lại không phải là có lý hay sao? Nếu anh ta mắc chứng
hoàng đản và nhìn tất cả đều ra màu vàng, làm sao anh sẽ ngăn nổi
mình đừng trùm lên tác phẩm chính cái tấm khăn màu vàng mà giác
quan hư hỏng của anh trùm lên các thực thể tự nhiên, và nó làm cho
anh phiền não khi anh đem so sánh cái cây xanh trong trí tưởng tượng
của mình với cái cây vàng trước mắt?
