Thánh Kinh nói người có lòng trong sạch thì thấy Chúa (Matt.
5:8) Làm sao có thể thấy? Kinh thánh không hướng dẫn ta rõ
ràng. Sự thực, ta thường tin vào vào những sự ta không thấy và
không thể tưởng tượng: là Roma do Romulus thành lập hay
Constantinople do vua Constantine; là cha mẹ thụ thai ta và
chúng ta có tổ tiên khác và xa. Bây giờ chúng ta có thể biết
những sự ấy bằng thị giác (chúng ta không ở đó khi xảy ra) hay
bằng lý trí suy luận hay dấu hiệu. Ta phải chấp nhận theo chứng
từ của người nào khác.
Có người ta thấy được là đáng tin và chứng từ của họ không mâu
thuẫn với điều ta học được từ những nguồn tài liệu khác, được
công nhận như đáng tin. Như thế những sự về Chúa do chứng
người khác chỉ cho ta không thể chấp nhận được nếu mâu thuẫn
với kinh thánh. Vậy thì liên hệ giữa tin và xem như thế nào? Có
phải lúc trước thì ta làm với cái gì hiện diện rồi sau đó ta làm với
cái không hiện diện?
Không phải giản dị như thế. Ta có thể trông thấy với đôi mắt vật
lý, và nghe với tai vật lý, có người hiện diện với tôi khi anh ta
thuyết phục tôi làm gì. Hoặc hiện tôi làm điều anh ta muốn không
tuỳ thuộc vào sự hiện diện vật lý cũng như sự thức tỉnh của tôi,
nhưng tuỳ thuộc tôi có tin anh ta không.
Vả lại, điều này tuỳ thuộc vào uy tín họ thúc giục tôi làm có đáng
tin không. Vì thế ta tin kinh thánh kể cho ta về việc sáng tạo hay
sự sống lại của Chúa Giêsu, dù cho ta không chính mắt thấy
những việc đó. Chúng ta tin lời chứng đáng tin.
Như thế kiến thức gồm cái thấy và cái tin. Ta là người chứng cho
cái ta thấy hay đã thấy trong quá khứ. Nhưng khi liên quan đến
