TUẤN, CHÀNG TRAI ĐẤT VIỆT - Trang 267

đạo nhà thờ Thiên chúa, quan Giám binh, một vài ông Tây bự khác và
Quan Tổng Ðốc Bình định .
Hàng ghế thứ hai để cho các quan Tây và các bà đầm khác . Tội nghiệp cho
hai ông quan An nam là quan Bố chính và quan Lãnh binh, oai vệ với chiếc
thẻ ngà tòn ten trước ngực lại bị sắp ngồi nơi hàng ghế thứ ba, chung với
ông quan Một, Tấy Xếp Ngục ( nhà lao ), mấy ông Tây nhỏ, sau lưng cả
mấy ông giáo sư Pháp …
Trò Tuấn quen tánh tò mò con nít, tuy không có phận sự gì trong rạp hát cải
lương, nhưng cũng len lỏi cho được vào hậu trường sân khấu để coi …Trò
thấy ông Ðốc Tr. cùng mấy ông khác, mấy thầy Thông, thầy Phán, và vài
anh học trò lớn ở lớp Ðệ Tam niên sửa soạn y phục cải lương và phấn son,
áo mão hia, không kém gì các đào kép thật của một gánh hát cải lương .
Không có cô nào bà nào chịu đóng tuồng, nên trò Hòang ở Ðệ Nhị niên
phải cải trang giả làm con gái để đóng vai Công chúa .Theo chương trình
viết bằng đũ thứ mực màu, trên một tờ giấy croquis lớn, một nửa Pháp ngữ,
một nửa Quốc ngữ, dán trước cổng Công quán, thì tuồng cải lương bắt đầu
mở màn lúc 9 giờ . Ðáng lẽ phải hát sớm hơn, nhưng theo lời ông Ðốc Tr.
nói thì phải đợi các quan Tây ăn bữa tối thường lệ lúc 8 giờ, đến 9 giờ các
quan mới đi coi hát được .
Khán đài đã chật ních công chúng An Nam từ lúc 8 giờ ngay sau khi coi
rước đèn về . Công chúng được hân hạnh ngồi khán đài toàn là các Thầy .
Dân thành phố và học trò thì đứng chung quanh, vì sân Công quán thật
rộng chứa vài ngàn người .
Ðám đông người chật ép ấy đang nô nức đợi chờ, nói cười ầm ĩ, thì có ba
tiếng chuông dóng lên, báo tin quan Sứ và bà Ðầm đến. Ông Ðốc Tr. khăn
đen áo dài, trịnh trọng chạy ra đón rước, mời quan Tây và bà Ðầm vào ngồi
hai ghế danh dự .Tòan thể khan giả đều đứng dậy chào .
Các quan kế tiếp đến đông đủ . Trên sân khấu cải lương màn chưa mở . Hai
giòng chữ lớn cắt trên giấy kim nhũ rực rỡ màu vàng và dán trên tấm màn
đỏ, nổi bật lên như sau đây :
Tuồng cải lương Gia Long Phục Quốc mừng lễ Quốc – Khánh An nam
Khi các quan Tây an tọa, một hồi chuông vang dậy rồi tấm màn từ từ được