Nguyễn Vỹ
Tuấn, chàng trai đất Việt
Chương 41
1930
Sau cuộc khởi nghĩa thất bại của Nguyễn thái Học.
- Tinh thần dân chúng Hà nội.
- Ðoạn đầu đài Yên Bái
- Nguyễn thị Giang
- Dư luận báo chí ở Huế và Saigon-Hà nội, "cuộc âm mưu của im lặng ".
Sau cuộc khởi nghĩa thất bại của Việt Nam Quốc Dân Ðảng ở vài ba tỉnh
Bắc Kỳ, dân chúng Hà Nội lo sợ khi biết tin viên Toàn Quyền René Robin
cho lịnh hai chiếc phi cơ Moranebay đi thả bom xuống làng Cổ Am chẳng
còn một nóc nhà.
Một gia đình đang ăn giỗ, có đông người làng đến dự, nghe tiếng phi cơ
bay rà trên các mái nhà tranh, tò mò chạy ra sân ngước cổ lên trời xem. Hai
viên phi công tưởng đó là " loạn quân “đang tụ họp, liền thả bom và bắn
súng liên thanh, giết chết không còn một mạng.
Ðây là một cuộc tàn sát đầu tiên bằng máy bay, mặc dầu lúc bấy giờ quân
đội Pháp ở Ðông Dương chỉ có vài chiếc máy bay cũ kỹ kiểu 1918 mà thôi.
Nạn nhân không phải là “ quân phiến loạn “ mà là những nông dân vô tội,
có cả ông già, đàn bà, trẻ nít.
Tàn quân VNQDÐ đã chạy trốn vào rừng núi, tìm đường sang Tàu, về ngả
Lào Kay, Lạng Sơn. Các báo Hà Nội đăng tin, nhưng không dám phê bình
vụ tàn sát dã man kinh khủng trên kia, trừ một tờ báo L’ Argus Indochinois
là có viết bài mạt sát viên toàn quyền René Robin thậm tệ. Vài tờ báo cách
mạng ở Saigon cũng nổi lên đả kích kịch liệt vụ tàn sát làng Cổ Am bằng
phi cơ.
Sau vụ này, Tuấn được nghe truyền tụng trong khắp các phố phường Hà
Nội, một bài sấm mà người ta cho là rất linh ứng của Trạng Trình, Tuấn
chép lại bài sấm để học thuộc lòng :
Kìa kìa gió thổi lá rung cây
