Văn viết rất gọn gàng, câu văn ngắn chứ đựng đầy đủ ý nghĩa, không dài lê
thê như trong các sách báo hiện hành.
Tuấn say mê đọc những đoạn văn như sau đây trong một số báo Ðông Tây,
của Hoàng Tích Chu :
“Ðông Tây không gặp nhau “ Rudyard Kipling nói đúng, nhưng không
đúng hẳn. Ðông trọng về tinh thần, Tây quá trọng về vật chất. Nhưng Ðông
Tây đã gặp nhau. Tinh thần vật chất hòa hợp. Triệu chứng loài người tiến
bộ …"
Ðó, một mẫu văn của Hoàng Tích Chu. Ít khi một câu dài quá một dòng.
Những ý tưởng cô đọng trong những chấm và phết. Tuấn có đến thăm
Hoàng Tích Chu một buổi sáng tại toà soạn báo Ðông Tây, với tư cách một
độc giả trẻ tuổi có nhiều cảm tình. Cảm tình vì trong lúc hầu hết thanh niên
trí thức An nam đi du học bên Pháp đều học làm bác sĩ, trạng sư, kỹ sư, thì
Hoàng Tích Chu và Ðỗ Văn, bạn của anh, ở Paris mấy năm học nghề nhà in
và viết báo. Ðỗ Văn về một lượt với anh và cùng anh hợp tác mở tờ Ðông
Tây để thi thố kỹ thuật mới về ấn loát và văn nghệ.
Hoàng Tích Chu là một nghệ sĩ tài hoa, phong nhả. Rất tiếc đời anh quá
ngắn ngủi. Thời gian làm Chủ bút báo Ðông Tây, anh không giàu, nhưng
anh được tình yêu trung thành cảm động của một Kỹ Nữ ở Khâm Thiên,
lừng danh khắp Bắc kỳ và Trung kỳ : cô Ðốc Sao.
Cô Ðốc Sao, xưa kia, là một ả đào có giọng hát trong như ngọc, gương mặt
đẹp như tiên, nụ cười “ nghiêng nước nghiêng thành “đã làm sụp đổ biết
bao nhiêu gia tài của khách làng chơi sang trọng. Những công tử, công tôn
từ các nơi tìm đến, những Quan lớn từ Huế và những Ðốc Phủ Sứ từ Saigon
Lục tỉnh ra, say mê giọng hát và nụ cười của cô, có khi ăn dầm nằm dề ở
nhà cô cả tháng. Nhưng không bao giờ cô ban cho ân huệ tối hậu như họ
thèm thuồng van lơn. Ấy thế mà cô yêu Hoàng Tích Chu, một văn sĩ nghèo,
một nhà báo kiết. Và cô say mê anh, xin làm vợ anh, lo tươm tất cho đời
sống của anh, cho cả tờ báo của anh.
Một hôm Tết, Tuấn nhận được thiệp của cô Ðốc Sao :
Madame Hoàng Tích Chu.
Chữ “ Madame “đó khiến cho Tuấn vô cùng cảm động. Khi anh Hoàng
