TUẤN, CHÀNG TRAI ĐẤT VIỆT - Trang 430

vừa đúng lúc để đưa phong trào ấy lên đến tuyệt đỉnh.
Tác giả Song An Hoàng Ngọc Phách, sinh viên Cao đẳng Sư phạm, trở
thành thần tượng của tất cả các cô gái Hà Nội, Tố Tâm thành quyển truyện
đầu giường của toàn thể thanh niên nam nữ vào lứa tuổi từ 18,19 đến 30.
Tố Tâm được bạn trẻ thế hệ 1925 hoan nghênh nhiệt liệt, chính vì nó là
quyển truyện ái tình, trong đó diễn tả tình yêu của một sinh viên Cao đẳng,
với một “ tiểu thư “ khuê các, tượng trưng cho những tình yêu lãng mạn
trưởng giả thời bấy giờ.
Phong trào tiền lãng mạn (mouvement pré-romantique) của Tố Tâm còn dư
âm đến những năm 1926-1930 thì bỗng dưng ngưng hẳn lại vì cuộc khởi
nghĩa đẩm máu của Việt Nam Quốc Dân Ðảng ở các tỉnh Bắc Kỳ, và nhất
là vụ 13 liệt sĩ QDÐ bị lên đoạn đầu đài ở Yên Bái, tháng 6.1930.
Ngưng chỉ ngưng được 2 năm, thời gian Phật giáo muốn nổi lên dưới hình
thức “ chấn hưng và khuyến học “ của các nhà tu sĩ lão thành nặng lòng vì
nước muốn bảo tồn một truyền thống quý báu của Dân Tộc.
Lớp thanh niên trí thức lứa tuổi của Tuấn, chỉ theo dõi với nhiều thiện cảm
phong trào Phật Giáo, như một phong trào có khuynh hướng bảo vệ “ Quốc
Hồn Quốc Tuý “. Nhưng họ không sốt sắng hưởng ứng những hoạt động
tiêu cực mà tuổi trẻ cho rằng có tính cách yếm thế, có lý tưởng quá mờ mịt
cao xa.