TUẤN, CHÀNG TRAI ĐẤT VIỆT - Trang 46

" có nói với thầy là "Quan"sẽ đến hồi 20 giờ. Các ông làng hỏi thầy để cho
rõ : - 20 giờ là mấy giờ , thầy ký ? Chính Lê Văn Thanh cũng không biết 20
giờ là mấy giờ. Từ lúc đi học đến khi đi làm việc ở toà sứ , chàng chỉ biết
theo kiến thức thông thường là mặt trời mọc vào khoảng 6 giờ sáng , đúng
ngọ là 12 giờ trưa , mặt trời lặn khoảng 6 giờ chiều. Lần đầu tiên chàng
nghe quan công sứ bảo quan sẽ đến dự tiệc lúc 20 giờ , chàng cũng "uỷ , uỷ
, mơ-xừ " mà chàng mù tịt , chẳng hiểu : 20 giờ là mấy giờ. Nhưng không
lẽ chàng tỏ cho các ông làng thấy rằng chàng không hiểu "giờ tây" , nên
chàng cứ trả lời ẩu , ra vẻ thông thạo : - 20 giờ là vanh-tờ-rờ. - Vanh-tờ-rờ
là mấy giờ an nam ? Giờ Dậu , giờ Tuất hay giờ Hợi ? thầy làm ơn cho làng
chúng tôi biết để đón rước "Quan Công Sứ ". Lê văn Thanh nổi quạu : -
Vanh-tờ-rờ là giờ Dậu.
Khổ nổi không ai có đồng hồ để coi giờ tây .
Thầy Ký Thanh làm việc nhà Nước mà còn không có đồng hồ nữa là. Đồng
hồ là một vật quý chỉ các quan Tây có mà thôi. Mấy phố lớn của khách trú
ở tỉnh cũng không có bán. Thầy Ký Thanh nói ẩu 20 giờ là giờ Dậu , rồi
ông Tú Phong , nhà Nho thông thái nhất trong làng , chỉ tính ra giờ Dậu , là
lúc mặt trời vừa lặn. Cho nên từ giờ Thân , vào khoảng 4 giờ chiều , toàn
thể các ông hương chức trong làng đã lo khăn đen áo dài
(riêng ông xã mặc áo rộng xanh) đã đứng chực từ ngoài đường phố. Dân
đinh thì kẻ khuâng trống , khiêng chuông , người cầm hèo , cầm lọng. Có
hai cây hèo và sáu cây lọng hết thẩy.
Nhưng mặt trời lặn đã từ lâu , trời đã tối , mà các Quan chưa đến. Ông Xã
hết sức lo lắng , lật đật sai dân phải đi kiếm xác mía , hoặc rơm , bó làm hai
chục cây đuốc , để thắp lên cho sáng. Hôm ấy là ngày 18 âm lịch. Các ông
hương chức tính theo phong dao Việt Nam , để biết chừng nào có trăng :
17, nẩy lửa
18, nám đống trấu
19, nín một canh
20, tuất rốt
21, nửa đêm
(đêm 17,vừa nẩy lửa , nghĩa là vừa đốt đèn thì có trăng.