TUẤN, CHÀNG TRAI ĐẤT VIỆT - Trang 502

nhóm tại Hà Nộii, nơi câu lạc bộ thể thao của người Pháp, ở trung tâm khu
cư xá của người Pháp. Ngay địa điểm này cũng đã là một sự bất ngờ.
Tuấn có tham gia hôị nghị nhưng không có trong ban tổ chức. Tuấn dọ hỏi
một vài anh trong uỷ ban thì được biết rằng những nơi uỷ ban định nhóm
họp, Nhà Hát Tây, Khu Hội Chợ, v.v…đều không được phép của viên
Chánh mật thám Arnoux. Y viện lẽ rằng Khu Hội Chợ không có bàn ghế,
còn Nhà Hát Tây của thành phố thì ông Ðốc Lý Hà Nội không cho mượn.
Arnoux đề nghị sẽ mượn dùm Câu lạc bộ thể thao Pháp. Không có địa điểm
nào khác, uỷ ban đành phải mượn tạm nơi này vậy.
Hội nghị nhóm họp không quá 50 người, toàn là An nam, Miên và Lào
không tời dự. Ðại biểu Trung kỳ chỉ có vài ba người đi dự hội với tư cách
cá nhân. Phái đoàn đại biểu Saigon khá đông với gần 20 người, phần đông
là Nhà Báo. Còn bao nhiêu là người Bắc, hoặc người Nam, cư ngự ở Hà
Nội, và hầu hết là giới nhà Văn, nhà Báo.
Ðóng vai trò hoạt động hăng hái nhất là các nhà báo có khuynh hướng mặt
trận bình dân.
Tuấn và vaì người bạn trẻ khác ở Cao đẳng học đường Ðông Dương đứng
riêng một nhóm thanh niên cách mạng, với danh hiệu “ Antifascistes
indépendents (chống phát xít, và độc lập, không đảng phái).
Hôị nghị khai mạc lúc 8 giờ tối ngay trên sân tennis ngoài trời, giữa một
đám đông nhân viên mật thám Tây và An nam, đứng rải rác chung quanh
sân, dò xét điệu bộ của từng người. Ban tổ chức ngồi dãy ghế chủ tịch
đoàn. Sau bài diễn văn khai mạc của ban tổ chức trình bày lý do và mục
đích của “ Hội Nghị Ðông Dương “, lần lượt bước lên diễn đàn những
người ghi tên trước. Mỗi người chỉ được phép nói 15 phút. Người đầu tiên
là Nguyễn Văn Chất, đảng viên cộng sản, nói con cà con kê không đâu vào
đâu cả.
Trong bài đã viết sẳn, có một đoạn nhắc đến tên nhà kịch sĩ trứ danh của
Anh Quốc là Shakespeare. Nhưng vì không có học Anh ngữ và thiếu căn
bản văn hoá, thay vì đọc “ Sèk-s-pir “đúng theo tiếng Anh, Chất đọc
:”Sakêts-pê-a-rơ “, khiến cho một số đông thính giả cười rộ lên. Không
hiểu tại sao người ta cười, anh ta cũng bắt chước cười theo.