nữ sinh trường Ðồng Khánh, Huế, người mập, không đẹp, đôi mắt to . Giáp
có một tủ sách gồm phần nhiều các sách cộng sản bằng Pháp văn, và cho
Tuấn mượn lần lượt hết quyển này đến quyển khác : "De l’impérialisms "
của Boukharine. "Manifeste de Parti communiste francaise" của Thorez .
"Maladie infantile de communisme" của Lénine, v.v…
Từ đây,Tuấn bắt đầu làm quen với chủ nghĩa cộng sản đệ tam quốc tế, và
được dịp học hỏi rất nhiều về chủ trương của cộng sản . Tuấn đọc gần hết
tủ sách của Giáp, độ 100 quyển, và các báo và tạp chí cộng sản từ Paris gởi
sang : " L Humanité Cocur, Vaillant, Regards, Clarté, v.v…
Một hôm, Tuấn đem trả Giáp cuốn sách cuối cùng trong thư viện của anh .
Vợ anh mời Tuấn ở lại ăn cơm trưa . Ðến lúc ăn chuối tráng miệng, Giáp
hỏi Tuấn :
- Anh là người bạn đầu tiên đã chịu khó đọc hết các sách trong tủ sách của
tôi, nói về chủ nghĩa cộng sản . Chắc nay anh đã hiểu rõ chủ nghĩa cộng sản
…
- Vâng, và lần đầu tiên tính ham học hỏi của tôi được hoàn toàn thỏa mãn .
Tôi đã tìm được nơi nhà anh chị đầy đủ sách cộng sản để nghiên cứu thật
kỹ về chủ nghĩa ấy . Cám ơn anh chị nhiều lắm .
Giáp mỉm cười hỏi :
- Anh nghĩ sao về chủ nghĩa cộng sản theo như anh đã nghiên cứu, anh có
thể cho tụi tui biết được không?
- Ðược chứ .Tôi nghĩ rằng chủ nghĩa cộng sản không thích hợp với dân tộc
Việt Nam .
Trước kia chưa đọc các sách báo ấy, tôi còn nhiều thắc mắc, nhưng vẫn có
chút ít tình cảm với học thuyết Mác – Lê, vì anh chị cũng biết là tôi thuộc
về thành phần vô sản . Nhưng từ khi đã đọc và nghiên cứu kỹ các sách về
cộng sản chủ nghĩa thì tôi thất vọng hoàn toàn. Tôi có ý thức rõ rệt rằng
chủ nghĩa cộng sản, nếu áp dụng ở Việt Nam, chắc chắn sẽ làm sụp đỗ hết
các nền tảng luân lý gia đình, xã hội, quốc gia của dân tộc VN, cho đến cá
nhân của con người cũng sẽ không còn nữa .
Giáp tủm tỉm cười, không nói gì, nhưng chị Giáp hỏi :
- Anh có nhận thấy xã hội tư bản đầy rẫy bất công không đã ?