Hai cái đó khác nhau xa, các đồng chí ạ. Biết và hiểu ấy mà! Mãi tận khi
chúng tôi bị tước mất phao và bắt buộc phải tự bơi lấy thì chúng tôi mới
hiểu hết... Đồng chí Usinski, à quên... Nhà giáo dục Nga vĩ đại Usinski đã
nói rằng: “... làm việc chỉ để mà làm việc là điều không thể chấp nhận
được. Ta chỉ có thể làm việc hoặc vì mục đích đáp ứng nhu cầu của thể xác
hoặc vì mục đích đáp ứng nhu cầu của tinh thần”. Chính ông đã nói như
vậy. Tôi đã học thuộc lòng câu nói đó. Thế... Nhưng nếu nhu cầu của chúng
ta không phải là học tập mà là những cái gì khác thì sao? Đi trượt băng
chẳng hạn. Đọc một quyển sách hay chẳng hạn. Hoặc là những thứ gì gì
nữa, rất thú vị chẳng hạn. Mà những nhu cầu thú vị đó thì lúc nào mà chẳng
sẵn, nhất là khi chúng ta không có tinh thần trách nhiệm, và ý thức trách
nhiệm, khi chúng ta không hiểu thế nào là lao động vì con người, và đã có
người làm thay cho chúng ta, nghĩ thay cho chúng ta, còn chúng ta thì chỉ
biết ngồi chờ người ta mang đến cho mình.
Bà Natalia Zakharovna quay sang phía Constantin Sergheevich rồi cúi
đầu xuống và thì thầm hỏi:
- Tự nó nghĩ ra đấy à?
- Tự nó đấy. - Thầy giáo đáp. - Trong bài chuẩn bị nó viết hoàn toàn
khác. Con bé khá lắm...
Dường như Catia nghe thấy câu nói thầy cô vừa thì thầm với nhau, - Em
nhìn về phía thầy Constantin Sergheevich ngồi. Đoạn em đưa tay sửa mái
tóc rồi bằng một giọng say sưa hơn, em nói về “Lời hứa”, về việc các em,
những phần tử tích cực của đoàn, bí quá không biết làm gì phải đến gặp cô
hiệu trưởng để xin ý kiến, gặp thầy Constantin Sergheevich và thầy đã gắn
liền nhiệm vụ của nhà trường với những nhiệm vụ chung của đất nước, rồi
em kể lai lịch xuất hiện “Lời hứa” - Catia đọc thuộc lòng “Lời hứa” trước
hội nghị, nội dung của nó đã làm cho hội nghị ồn ào tán thưởng một hồi
lâu. Tiếp đến là Catia nói về bản thông báo, dẫn ra những bài đạt nhất, hay
nói đúng hơn là những bài buồn cười nhất. Tất cả những bài viết đó em đã
nhớ như in.
