SỨC MẠNH SIÊU VIỆT
Năm 1995, thế giới chấn động khi Christopher Reeve, diễn viên điển trai đóng
vai Superman, gặp tai nạn nghiêm trọng và bị liệt từ cổ trở xuống. Reeve, người
từng phóng vút vào không gian trên màn ảnh, giờ đã bị giam vĩnh viễn trên chiếc
xe lăn và phải nhờ tới sự hỗ trợ của máy thở. Ước mơ của ông là có thể dùng
công nghệ hiện đại để lấy lại khả năng cử động chân tay. Nhưng ông qua đời năm
2004, đúng một thập niên trước khi công nghệ này hoàn thiện.
Năm 2014, tại World Cup tổ chức ở São Paulo (Brazil) được gần một tỷ người
theo dõi, một người đàn ông đã đá quả bóng để khai mạc giải đấu. Tự thân hành
động này không có gì đáng chú ý, mà điều đặc biệt là người đàn ông này bị liệt.
Giáo sư Miguel Nicolelis, Đại học Duke, đã gắn một con chip vào não anh. Con
chip kết nối với một máy tính xách tay điều khiển bộ khung xương trợ lực của
anh. Chỉ bằng ý nghĩ của mình, bệnh nhân bị liệt này có thể đi lại và đá quả bóng.
Khi được tôi phỏng vấn, Nicolelis cho biết ông mê mẩn hành trình chinh phục
Mặt Trăng của tàu Apollo từ thuở nhỏ. Mục tiêu của ông là lập nên một kỳ tích
khác, cũng ngang với việc đổ bộ lên Mặt Trăng. Khi giúp kết nối để bệnh nhân
liệt đá được quả bóng tại World Cup, giấc mơ của ông đã thành sự thật. Đó chính
là “cú sút” lên Mặt Trăng của ông.
Tôi từng phỏng vấn John Donoghue, giáo sư Đại học Brown, một nhà tiên phong
trong công nghệ trợ giúp bệnh nhân bại liệt. Ông nói rằng bệnh nhân sẽ phải
luyện tập một chút, giống như tập lái xe đạp, nhưng họ sẽ sớm biết kiểm soát
chuyển động của khung xương trợ lực và làm được những việc đơn giản (như
cầm nắm cốc nước, vận hành máy móc gia dụng, điều khiển xe lăn, lướt web).
Làm được vậy là nhờ máy tính có thể nhận biết những hoạt động não nhất định
liên kết với các cử động cụ thể của cơ thể. Tiếp theo, máy tính sẽ kích hoạt khung
xương trợ lực để biến xung điện thành hành động. Một bệnh nhân bị liệt của
Donoghue đã rất vui mừng khi cô có thể cầm được cốc soda lên và uống, điều
từng nằm ngoài khả năng của cô.
Công trình nghiên cứu tại các trường đại học Duke, Brown, John Hopkins và
nhiều trường khác đã giúp những người từng từ bỏ hy vọng có thể cử động giành
