diện và bàn về vấn đề này vì chúng ta sống trong một vũ trụ phù hợp để tạo ra sự
sống.
Tuy nhiên, vẫn còn một góc độ khác để tiếp cận vấn đề. Đây là triết lý tôi ưa
thích và hiện đang nghiên cứu. Theo đó, có nhiều vũ trụ trong đa vũ trụ, nhưng
hầu hết chúng đều không bền vững và cuối cùng sẽ phân rã, mở đường cho một
vũ trụ bền vững hơn. Có thể từng có nhiều vũ trụ khác tồn tại trong quá khứ, song
chúng đều không tồn tại lâu và đã gộp chung vào vũ trụ chúng ta. Trong bức
tranh này, vũ trụ chúng ta sống sót vì nó thuộc loại bền vững nhất.
Như vậy, quan điểm của tôi pha trộn giữa nguyên lý Copernicus và nguyên lý vị
nhân. Tôi tin vũ trụ chúng ta không đặc biệt, như đã chỉ ra từ nguyên lý
Copernicus, trừ hai đặc tính: nó bền vững và nó phù hợp để tạo ra sự sống như ta
biết. Không có vô số vũ trụ song song trôi nổi trong Niết bàn siêu không gian, mà
thực ra đa số chúng đều kém bền vững và có lẽ chỉ một số ít sống sót để tạo nên
sự sống như chúng ta đang có.
Những lời cuối cùng về lý thuyết dây vẫn chứa được viết. Khi lý thuyết này trở
nên hoàn thiện, ta có thể so sánh nó với lượng vật chất tối trong vũ trụ và những
tham số miêu tả các hạt hạ nguyên tử để xác định dứt khoát nó có đúng hay
không. Nếu đúng, lý thuyết dây cũng sẽ giải đáp được bí ẩn năng lượng tối – loại
năng lượng mà giới vật lý cho là một ngày kia sẽ phá hủy vũ trụ. Nếu chúng ta đủ
may mắn để phát triển lên thành nền văn minh Cấp IV và có đủ sức khai thác
năng lượng ngoại thiên hà, thì lý thuyết dây còn giải thích cách để thoát khỏi cái
chết của vũ trụ.
Có lẽ một nhân tài trẻ trung, táo bạo nào đó, sau khi đọc cuốn sách này sẽ có cảm
hứng hoàn thiện chương cuối trong lịch sử lý thuyết dây và giải đáp được câu
hỏi: Liệu cái chết của vũ trụ có thể đảo ngược được hay không?
CÂU HỎI CUỐI CÙNG
Isaac Asimov từng nói, trong tất cả các truyện ngắn từng viết, ông thích nhất The
Last Question (Câu hỏi cuối cùng). Câu truyện đem đến cho chúng ta một góc
