Một số triết lý đã giải thích vì sao những định luật căn bản để nuôi dưỡng sự sống
lại nằm trong phạm vi hẹp đến thế.
Đầu tiên là nguyên lý Copernicus
, cho rằng Trái Đất không hề đặc biệt. Nó chỉ
là hạt bụi lang thang vô định trong vũ trụ. Việc các lực tự nhiên đã “tinh chỉnh”
vừa đúng mức hoàn toàn chỉ là trùng hợp ngẫu nhiên.
Nguyên lý thứ hai là nguyên lý vị nhân, khẳng định chính sự hiện hữu của chúng
ta góp phần đáng kể quyết định loại vũ trụ nào có thể tồn tại. Dạng yếu của
nguyên lý vị nhân cho rằng các định luật tự nhiên tạo điều kiện cho sự sống phát
triển, bằng chứng là chúng ta đang tồn tại và chiêm nghiệm những định luật đó.
Vũ trụ nào cũng tốt như nhau, nhưng chỉ vũ trụ của chúng ta có sinh vật thông
minh biết nghĩ tới và viết về điều này. Nhưng dạng mạnh hơn của nguyên lý này
thì nói rằng sinh vật thông minh tồn tại là điều khó xảy ra đến mức có lẽ vũ trụ đã
bị ép buộc và được thiết kế cho khả năng này.
Nguyên lý Copernicus nói rằng vũ trụ không hề đặc biệt, còn nguyên lý vị nhân
lại nói ngược lại. Lạ thay, tuy trái ngược nhau hoàn toàn, nhưng chúng đều tương
hợp với vũ trụ mà ta biết.
(Tôi còn nhớ rõ hồi học lớp hai, cô giáo đã giải thích về điều này cho tôi. Cô nói
Thiên Chúa yêu Trái Đất đến mức Người xếp nó ở khoảng cách thích hợp so với
Mặt Trời. Nếu nó ở quá gần, đại dương sẽ sôi lên. Còn ở quá xa thì đại dương sẽ
đóng băng. Chính Chúa đã khiến Trái Đất có khoảng cách thích hợp. Đó là lần
đầu tiên tôi được nghe giải thích khoa học theo cách như vậy.)
Để giải quyết vấn đề này mà không cần viện dẫn tôn giáo, chỉ cần nhìn vào các
ngoại hành tinh. Hầu hết chúng đều nằm quá gần hoặc quá xa sao mẹ nên không
thể có sự sống. Thật may mắn khi chúng ta nằm trong vùng Goldilocks quanh
Mặt Trời.
Tương tự, “may mắn” có lẽ cũng là cách giải thích vì sao vũ trụ dường như được
tinh chỉnh để sự sống như đã biết xuất hiện, bởi có hàng tỷ vũ trụ song song
nhưng chúng không hề được tinh chỉnh để có sự sống, hoàn toàn không có sự
sống xuất hiện. Chúng ta là những kẻ may mắn được sống để nói về điều này. Vì
vậy, vũ trụ không nhất thiết phải do một đấng cao siêu thiết kế nên. Chúng ta hiện