chính là vì tác phẩm của ông toát lên “lối tư duy Nhật Bản”, lối tư duy
mang đậm tính truyền thông đặc trưng của xứ sở hoa anh đào.
*
Tác phẩm của Kawabata tuy phong phú về đề tài và chủng loại, nhưng
bao giờ cũng có những địa danh cụ thể của Nhật Bản. Có thể là tự truyện có
thể là hư cấu, nhưng các địa danh rất thật có tên trên bản đồ địa lí ấy đã
giúp người đọc nói chung có những hình dung căn bản về một Kyoto cổ
xưa, một đảo Izu tươi mát trong lành, một xứ tuyết hoang sơ với rất nhiều
suối nước nóng nổi tiếng... Các địa danh thật được nhắc đến không những
tạo độ tin cậy cho tác phẩm mà còn lộ rõ niềm tự hào và một tình yêu đất
nước sâu sắc của tác giả.
Ta không chỉ bắt gặp một Cố đô với áo kimono và rất nhiều lễ hội mà
còn được dẫn dắt tìm hiểu về trà đạo, một nghi lễ truyền thống của người
Nhật. Tuy nhiên trà đạo trong Ngàn cánh hạc đã vượt lên trên sự mô tả đơn
thuần các kĩ thuật, thủ tục của một nghi lễ mà đó còn là những lo lắng về sự
suy thoái của đạo trà. Trà đạo trong cơn lốc Âu hóa có còn giữ được cái đạo
của trà hay không mới là mối quan tâm của tác giả.
Điều gây ngạc nhiên nữa là “lối tư duy Nhật Bản” lại nằm ở chính những
tác phẩm tưởng như hiện đại nhất. Người đẹp say ngủ là một tác phẩm
được giới văn học phương Tây ưa chuộng và đánh giá cao chủ yếu là do
khi viết Kawabata đã sử dụng có hiệu quả một số kĩ thuật của chủ nghĩa
hiện đại và đã đề cập đến vấn đề tưởng như xa lạ với truyền thống Nhật
Bản là đời sông tình dục. Tuy nhiên, có thể thấy rõ tư duy phương Đông
trong tác phẩm thể hiện qua chính quan niệm của tác giả về tình dục. Tình
dục trong Người đẹp say ngủ cũng như trong nhiều tác phẩm khác của
Kawabata đã được nâng lên bằng con mắt duy mĩ và trở thành sắc dục, một
thứ tình cảm không dung tục chút nào. Đó là sự rung động, thưởng thức,
chiêm ngưỡng cái đẹp, sự trinh trắng của con người. Ông già Eguchi năm
lần đến "ngôi nhà bí mật", tiếp xúc với sáu cô gái ngủ mê vì thuốc (không
hề có chuyện quan hệ xác thịt cho dù có lúc Eguchi muốn làm điều đó với
